Spatial analysis of land use Change in Periphery Rural settlements of Birjand

Document Type : Original Article

Authors

1 Associate Professor, Department of Geography, Faculty of Literature and Humanities, Birjand University, Birjand, Iran

2 M.A. in Geography and Rural Planning, Department of Geography, Faculty of Literature and Humanities, Birjand University, Birjand, Iran

3 Assistant Professor, Department of Geography, Faculty of Literature and Humanities, Birjand University, Birjand, Iran

Abstract

Today, land use change is an effective process in geographical space. Land use change is a growing phenomenon that has changed the rural environment; These changes in the rural environment have hampered rural development programs based on improving rural conditions and rural life in all its dimensions. These changes, which often occur as a result of human activities, have become one of the most important problems in the new environment due to the lack of a principled program, neglect of sustainable development and lack of sustainable management. The present study has been compiled with the aim of investigating and analyzing land use changes in rural settlements of Birjand. In order to achieve the above goal, three series of satellite images that have been prepared and analyzed for each of the studied villages (Hajiabad, Amirabad, Chehkand and Aliabad) during 2000, 2010 and 2020. The research method is descriptive-analytical and also for preparing and analyzing data from the cloud computing system of Google Earth Engine, Envi software and Arc GIS software and also for predicting the changes of Horizon 1420, Idrisi software has been used. The results of satellite images show that during the period 2000 to 2020, extensive changes have been made in the physical texture of the study area. In this period, the area of ​​land built in the villages of Hajiabad, Amirabad, Chehkand and Aliabad from 21/96, 22/01, 7/21 and 5.52 hectares in 2000 to 183.77, respectively. , 129.62, 99.07 and 21.08 hectares have changed in 2020; And the area of ​​barren land that has been surveyed in the group of other lands has decreased. Also, the results of Horizon 1420 forecast show that the major land use changes in the next 20 years will be in the field of built and residential lands.

Keywords


احمدپور، امیر و علوی، اسماعیل، (1393)، شناسایی و تحلیل مؤلفه­های مؤثر در تغییر کاربری اراضی کشاورزی روستایی مطالعة موردی: شهرستان ساری، مجلّة پژوهش و برنامه ریزی روستایی، سال3، شماره5، صص109-120.
احمدی، مظهر؛ عزیزی، شیرین و قایقی، نیکو، (1398)، اثرات پیوندهای روستایی- شهری بر تحولات کالبدی- فضایی نواحی پیراهری مطالعه موردی سکونتگاه­های محمود آباد و آتشگاه پیرامون شهر کرج، مجله توسعه فضاهای پیراشهری، سال1، شماره2، صص95-105.
افراخته، حسن و توفیقیان اصل، سید امیر، (1395)، تحلیل مکانی- فضایی سطوح توسعه یافتگی دهستان های شهرستان بویراحمد، فصلنامه راهبردهای توسعه روستایی، جلد3، شماره2، صص214-193.
افراخته، حسن، حجی پور، محمد. (1392). " خزش شهری و پیامد­های آن در توسعه پایدار روستایی (مورد مطالعه: روستاهای پیرامونی شهر بیرجند)". فصلنامه بین المللی انجمن جغرافیای ایران، دوره جدید، سال یازدهم، شماره 39، زمستان 1392.
بویاغچی،مهدی، (1397)، ارزیابی تاثیرات خزش شهری در تغییرات کاربری اراضی روستایی مطالعه موردی شهر اردبیل، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه محقق اردبیلی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، گروه آموزشی جغرافیا و برنامه­ریزی روستایی، رشته برنامه ریزی روستایی، اردبیل.
پوراحمد، احمد؛ سیف الدینی، فرانک؛ پرنون، زیبا؛ (1389) بررسی اثر مهاجرت بر تغییر کاربری اراضی شهر اسلامشهر. آرمان شهر، شماره 6، بهار و تابستان 1390.
جلیلی، لیلا، (1396)، تحلیل اثرات روابط روستا- شهری در توسعه روستایی مطالعه موردی دهستان معجزات شهرستان زنجان، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشکده علوم انسانی، گروه جغرافیا، رشته برنامه­ریزی روستایی، زنجان.
جهانگرد، طیبه، (1400)، بررسی اثرات تغییر کاربری اراضی کشاورزی بر معیشت پایدار خانوارهای روستایی (مطالعه موردی: دشت سیستان)، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه سیستان و بلوچستان، دانشکده جغرافیا و برنامه‌ریزی محیطی، رشته برنامه­ریزی روستایی، زاهدان.
حاجی، لطیف؛ چیذری، محمد و چوبچیان، شهلا، (1395)، تحلیل ساختاری مؤلفه‌های مؤثر بر توسعه پایدار تعاونی‌های تولید کشاورزی در مناطق روستایی شهرستان نقده، مجله پژوهش‌های روستایی، دوره7، شماره1، صص216-195.
حسنی­مهر، سیدصدیقه، (1398)، نقش اقتصادی تغییرکاربری اراضی در توسعه روستایی در دهستان طولارود تالش، مجله جغرافیا، سال9، شماره2، صص199-209.
جمشید زهی شه بخش، امید؛ قنبری، سیروس.(1399). خزش شهری و تحولات کالبدی-فضایی سکونتگاه های پیراشهر زاهدان، مجله توسعه فضاهای پیراشهری، شماره اول، صص 104-85.
ضیاءتوانا، محمد حسن، قادرمزی، حامد. (1388). " تغییرات کاربری اراضی روستاهای پیراشهری در فرآیند خزش شهر روستاهای نایسر و حسن آباد سنندج". مجله پژوهش‌های جغرافیای انسانی، شماره 68.
ظاهری، محمد. (1387). " تحلیلی بر نقش روابط فضایی در تغییرات کاربری اراضی روستاهای حوزه نفوذ شهرها (مطالعه موردی: روستاهای حوزه نفوذ کلان شهر تبریز)". فصلنامه تحقیقات جغرافیایی، شماره 91.
ظاهری، محمد. (1391). " نقش روند گسترش کالبدی تبریز در ایجاد تغییرات کاربری اراضی حومه شهر و روستاهای حوزهی نفوذ (مطالعه موردی: روستاهای الوار سفلی، باغ معروف، شادآباد مشایخ و کندرود)". مجله جغرافیا و توسعه، شماره 11.
عنابستانی، علی اکبر و جعفری، فهیمه، (1399)، تحلیل پیشرانهای کلیدی مؤثر بر تغییر کاربری اراضی سکونتگاههای پیراشهری کلانشهر مشهد با رویکرد آینده­پژوهی، مجله برنامه­ریزی شهری، سال11، شماره43، صص17-34.
کریمی، کامران؛ (1393). " پایش، ارزیابی و پیش بینی روند تغییرات مکانی کاربردی اراضی/پوشش زمین با استفاده از مدل زنجیرهای مارکوف (مطالعه موردی: دشت بسطاق- خراسان جنوبی)؛ سنجش از دور و سامانه اطلاعات جغرافیایی در منابع طبیعی، سال ششم، شماره دوم؛ تابستان 1394.
کرمی مهریان، فرشته. (1395). " بررسی و تحلیل تغییرات کاربری اراضی سکونتگاه­های روستایی پیراشهری یاسوج در طی دهه 1382 تا 1392: نمونه موردی: روستاهای مهریان، بلهزار، مادوان علیا و مادوان سفلی)". پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشکده ادبیات و علوم انسانی دکتر علی شریعتی دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران.
کاویان، عطااله؛ راهی، غلامرضا؛ سلیمانی، کریم؛ نظری سامانی، علی اکبر؛ پورقاسمی، حمیدرضا؛ (1396). " پایش و پیش بینی روند تغییرات کاربری اراضی با استفاده از تصاویر ماهواره­ای و زنجیره مارکوف (مطالعه موردی: حوزه آبخیر سمل- استان بوشهر) ". مجله علمی پژوهشی مهندسی اکوسیستم بیابان؛ سال ششم؛ شماره 17؛ زمستان 1396؛ ص 15-26.
فیضی زاده، بختیار؛ عزیزی، حسین؛ ولیزاده، کامران (1386)، " استخراج کاربری­های اراضی شهرستان ملکان با استفاده از تصاویر ماهواره­ای لندست 7". مجله آمایش، شماره سوم.
مجیدی، علیرضا، (1394)، تأثیر تغییر کاربری اراضی بر اقتصاد روستا مطالعه موردی روستای کوشک از توابع الموت قزوین، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران مرکزی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، گروه جغرافیا، رشته برنامه‌ریزی روستایی، تهران.
معبودی، محمدتقی؛ حکیمی، هادی؛ (1393). " تحلیلی بر تغییرات کاربری اراضی و شبیه سازی گسترش شهری شهرهای میانه اندام (مطالعه موردی: شهری خوی)". پژوهش های جغرافیای برنامه ریزی شهری، دوره 3، شماره 2، تابستان 1394؛ ص 211-226.
نظریان، اصغر. (1381). "شهرهای جهان آینده، کانون فاجعه­ی انسانی یا بستر تعامل فرهنگی". مجموعه مقالات همایش بین المللی رویکرد فرهنگی به جغرافیا: بستری برای گفت و گوی تمدن­ها، به کوشش محمد حسین پاپلی یزدی، چاپ اول. مشهد: انتشارات دانشگاه فردوسی مشهد.
نعمتی، مرتضی؛ طهماسبی، سیامک و قرقانی، معصومه، (1395)، سنجش میزان توسعه یافتگی و عوامل مؤثر برآن در نواحی روستایی استان فارس با استفاده از تحلیل عاملی و ضریب ناموزون موریس، فصلنامه برنامه ریزی منظقه ای، سال6،شماره 23، صص58-45.
یوسفی، مریم؛ میکانیکی، جواد؛ اشرفی، علی؛ نیسانی سامانی، نجمه؛ (1393) " آشکار سازی و مدلسازی تغییرات کاربری اراضی با استفاده از داده های سنجش از دور، مدل زنجیره مارکوف و سلول های خودکار (مطالعه موردی شهر بجنورد)". مجله آمایش جغرافیایی فضا، فصلنامه علمی پژوهشی دانشگاه گلستان، سال هفتم، شماره مسلسل 26، زمستان 1396.
Banai, R., 2014. Urban Sprawl: Definition, Data, Methods of Measurement, andEnvironmental, Consequences, Journal of Sustainability Education Vol. 7 :2151-7452.
Celik, A. (2005), Land-use effects on organic matter and physical properties of soil in a southern editerranean highland of Turkey, Soil and Tillage Research 83: 270–277;
Eziyi, I. &  Krothapalli, A.(2014). Sustainable Rural Development: Solar/Biomass Hybrid Renewable Energy System, Energy Procedia, Vol 57, pp1492 – 1501,  doi: 10.1016/j.egypro.2014.10.141.
Hite, D., Sohngen, B., Sohngen, B., Simpson, J., Templeton, J., & Templeton, J. (1998). Factors affecting land use Change at the urban-rural interface. Depatment of Agricultural Economics, Mississippi State University.
Lambin, E. F., Geist, H. J., & Lepers, E. (2003). Dynamics of land-use and land-cover change in tropical regions. Annual Review of Environment and Resources,28(1):241-205.
Parry M.L, (1990), climate change and world agriculture, EarthSacan, London;
Straka, J. & Tuzova, R.(2016). Factors Affecting Development of Rural Areas in the Czech Republic: A Literature Review, procedia social and Behavioral Scinceses, Vol.10, No.11, pp496-505, doi: 10.1016/j.sbspro.2016.05.525.
Suwanwerakamtorn, R., & Chanthaluecha, C. (2012). Correlation analysis of factors influencing changes in land use in the low er Songkhram river basin, the Northeast of Thai land. The 33 th Asian Conference on Remote Sensing, Pattaya, Thailand.
Zarabi, A. and Tabrizi, N. (2012): Determine the level of development Mazandaran province counties -factor analysis approach. Amayesh Journal. No. 12. PP. 64- 77.