نقش گردشگری روستایی در توسعه پایدار دامنه های جنوب غربی بینالود

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار ژئومورفولوژی، دانشگاه حکیم سبزواری، سبزوار، ایران.

2 استادیار ژئومورفولوژی، دانشگاه حکیم سبزواری، سبزوار، ایران.

3 دانشجوی دکتری ژئومورفولوژی، دانشگاه حکیم سبزواری، سبزوار، ایران.

چکیده

گردشگری می تواند از فشار سنگین افزایش جمعیت و استفاده روز افزون بشر از از منابع زیستی مناطق بکاهد . بهره مندی از توانمندیهای گردشگری نواحی جغرافیایی  می تواند باعث اشتغال بخشی از جمعیت شده و فشار بیش از حد استفاده از منابع آب ، فرسایش خاک، کمبود پوشش گیاهی و سیلاب را کنترل و کاهش دهد. در این مطالعه از روش تحقیق کتابخانه ای و پیمایشی بهره گرفته شده و با استفاده از ابزارهای مطالعاتی از جمله تصاویر ماهواره ای، نقشه های متعدد منطقه و استفاده از مدل های ارزیابی سایت ها از جمله مدل پرالونگ 2005 و مدل کومانسکو 2011 ، داده ها مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است .منطقه مورد مطالعه با وسعت حدود 1229 کیلومتر مربع در شمال و شمال غرب شهرستان های فیروزه و نیشابور قرار دارد. نتایج بررسی ها نشان دهنده وجود تعداد زیاد سایت های گردشگری در منطقه است که با توجه به تنوع موجود  سایت های طبیعی ، سایت های فرهنگی ، سایت های اقتصادی و توریسم انسانی  توانمندی بالایی در این زمینه وجود داردکه ضرورت توجه به برنامه ریزی گردشگری را مشخص می نماید. در مجموع بیش از 90 مورد سایت گردشگری  در منطقه انتخاب و مورد بررسی قرار گرفته است. با توجه به بررسی های میدانی ، مشاهدات و مصاحبه با افراد مطلع و فرهیختگان  منطقه و ادارات و سازمان های وابسته اقدامات ابتدایی جهت توسعه گردشگری در منطقه آغاز شده و نیازمند توجه و برنامه ریزی بیشتر برای آینده منطقه می باشد. مناطق خاص گردشگری از جمله معدن فیروزه با قدمت و بهره برداری بیش از 7000 سال ، همچنین آبشار جریانی شهر بار ، قنات های پلکانی و ده ها مکان و عارضه جغرافیایی ویژگی کم نظیری را در منطقه بوجود آورده که می تواند مورد توجه گردشگری  استان های دیگر و حتی گردشگران خارجی باشد.

کلیدواژه‌ها

مراجع

  • احسانی، افسانه(1398). اکوتوریسم راهی برای گردشگری پایدار. ناشر مهکامه
  • افتخاری عبدالرضا، مهدی پورطاهری (1390). اولویت­بندی و ظرفیت­های گردشگری مناطق روستایی شهرستان نیر. جغرافیا و توسعه. شماره صفحات 38-23.
  • بهرام رنجبریان،محمد زاهدی (1388). شناخت گردشگری. ناشر چهارباغ اصفهان.
  • پاپلی یزدی، محمدحسین، سقایی، مهدی(1392). گردشگری(ماهیت ومفاهیم). تهران: انتشارات سمت.
  • پیترمیسون (1387). ترجمه میرزایی؛روزبه و همکاران .گردشگری و اثرات مدیریت . ترجمه روزبه میرزائی و پونه ترابیان . تهران: انتشارات ترمه.
  • جهانیان،منوچهر، زندی، ابتهال (1392). اکوتوریسم. تهران: انتشارات جهاد دانشگاهی.
  • حافظ نیا، محمدرضا (1389). مقدمه ای بر روش تحقیق در علوم انسانی، تهران: انتشارات سمت.
  • حبیبی، فاتح، محمودی، حسن (1398). ارزیابی و اولویت­بندی شاخص­های توسعه گردشگری با استفاده از مدل Topsis. مطالعه موردی: شهرستان­های استان کردستان. فصلنامه جغرافیا و توسعه، شماره 57، صص 176-155.
  • راجرد، داس‌ویل (1379). مدیریت جهانگردی: مبانی، راهبردها و آثار.ترجمه سید محمد اعرابی وداود ایزدی . تهران : دفتر پژوهشهای فرهنگی.
  • ریچارد جولیا شارپلی (1380). گردشگری روستایی.ترجمه رحمت اله مشیرزاده و فاطمه نصیری. تهران: نشر منشی.
  • زنگنه اسدی، محمدعلی ؛ فسنقری، آزاده (1392). مبانی ژئومورفولوژی. انتشارات دانشگاه حکیم سبزواری
  • زنگنه اسدی، محمدعلی، امیراحمدی، ابوالقاسم، شایان یگانه، علی اکبر (1395). نگرشی نوین در ارزیابی ژئومورفوسایت ها و ژئوسایت ها در ایران. فصلنامه مطالعات مدیریت گردشگری، دوره 11، شماره 34، صص64-41.
  • زنگنه اسدی،محمدعلی، کریمی دوست، علی(1389). مدل های کمی ارزیابی فرسایش آبی. سبزوار: انتشارات دانشگاه حکیم سبزواری.
  • زنگی­آبادی علی، جابر علیزاده، مهدی احمدیان (1390). تحلیلی بر درجۀ توسعه­یافتگی شهرستان­های استان آذربایجان شرقی با استفاده از فن Topsis و AHP. فصلنامه نگرش­هایی در جغرافیای استانی،دوره 4، شماره 1، صفحات 89-69.
  • زنگی­آبادی علی، لاله پور عیدی­وند، اسفندیار حیدری­پور (1391). تحلیل فضایی شاخص­های توسعه گردشگری با استفاده از مدل Topsis. مجله جغرافیا و توسعه شهری، دوره 0 شماره 1، صفحات 73-51.
  • سعادتی فر ، رضا (1373). جغرافیای طبیعی سرولایت نیشابور. پایان نامه کارشناسی. دانشگاه حکیم سبزواری.
  • سعادتی فر، رضا (1387). بررسی نقش پدیده های ژئومورفولوژی حوضه اندراب نیشابور در فعالیت های اقتصادی منطقه. پایان نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه حکیم سبزواری.
  • شایان یگانه، علی اکبر، زنگنه اسدی، محمدعلی،امیراحمدی، ابوالقاسم (1398). ژئوپارک: اصول و کاربرد دانشگاه حکیم سبزواری، سبزوار:انتشارات حکیم سبزواری.
  • بروجنی، ضرغام ، نیک­بین، حمید (1391) سنجش پایدار توسعه گردشگری در جزیره کیش. پژوهش های رشد و توسعه پایدار، دوره 12، شماره 2 صص 168-137.
  • عابدین، پاپی (1392). چشم انداز گردشگری (ایران و جهان). اراک: انتشارات راه کمال.
  • عسکری، رسول، براتی، محمد (1398) .نقشه خوانی و GPS در گردشگری.تهران: انتشارات مهکامه.
  • فرانسواولا، یونل بیچریل (1388). گردشگری بین المللی. ترجمه محمدابراهیم گوهریان و محمدمهدی کتابچی.تهران: انتشارات امیرکبیر.
  • قادری، اسماعیل (1397). مقدمه ای بر جغرافیای جهانگردی ایران.تهران: ناشر مهکامه.
  • قالیباف، محمدباقر، محمد شعبانی­فرد (1390). ارزیابی و اولویت­بندی جاذبه­های گردشگری برای توسعه گردشگری شهری براساس مدل­های تصمیم­گیری چند متغیره (مطالعه موردی: شهر سنندج). فصلنامه تحقیقات جغرافیایی،دوره 26، شماره2 صص 173-147.
  • گلی مختاری، لیلا، بهرام آبادی، الهام، سلگی، لیلا (1397). بررسی تطبیقی توانمندیهای ژئوتوریسم شهرستان الشتر با استفاده از مدل های پرالونگ و پریرا. فصلنامه جغرافیا و توسعه،دوره 16، شماره 52، صص 96-69.
  • محمودی، مقیمی(1383). روش تحقیق در ژئومورفولوژی.تهران: نشر قومس.
  • مدیح، عباسعلی (1385) . نیشابور و استراتژی توسعه. نیشابور: ناشر شهرفیروزه.
  • مصاحبه با افراد مطلع و فرهیخنه و بازدیدهای میدانی در سال های 1397، 1398 ، 1399 همچنین جستجو در سایت های مختلف اینترنت.در سال های 1398.1397. 1399.
  • نصیری پور، غلامرضا ، علیزاده، محمد، رحیمی هرآبادی، سعید، کریمی، هادی (1397). ارزیابی ظرفیت ها و قابلیت های میراث ژئومورفولوژیک به کمک کومانسکو. فصلنامه جغرافیای سرزمین، دوره 15، شماره 58، صص 115-101.
  • نقشه زمین شناسی (نیشابور، سلطان آباد، رادکان، مشکان) . سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح.
  • نقشه زمین شناسی (نیشابور، برزنون، صومعه، قطن آباد، بزغان، اخلمد، کلیدر) . سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح.
  • نقشه کاربری ارضی (نیشابور، منطقه مورد مطالعه) . اداره منابع طبیعی نیشابور.
  • نکوئی صدری، بهرام (1393). مبانی زمین گردشگری با تأکید بر ایران. تهران: انتشارات سمت.
  • الوانی، سید مهدی، معصومه پیروزبخت (1385). فرایند مدیریت جهانگردی. تهران: دفتر پژوهش­های فرهنگی.
  • ویسی .فرهاد، نیکخواه ، چنور(1397 ). واکاوی نقش گردشگری در معیشت پایدار ومعیشت خانوار های روستای، :بخش اورامان سرواباد. نشریه علمی جغرافیا وبرنامه ریزی.دوره 22 شماره66 ، صص329-348.
  • الیوت، جیمز(1379). مدیریت توریسم. ترجمه مهدی جمشیدیان واکبرمهدی پور. اصفهان: ناشر مانی با همکاری سازمان برنامه و بودجه استان اصفهان.
  • یوسفی، .جواد(1398). بررسی وضعیت جاذبه های تاریخی شهر بیرجند از دیدگاه گردشگران. نشریه علمی جغرافیا و بر نامه ریزی. دوره 22 شماره 70 . صص 329-
  • Actageographica slovenica,2011, 361-377 preliminary Geosite Assessment Model (Gam) and its application on fruskagoraMountatin, potential Geotourism Destination of Serbia miroslav d vujicicdjordjijea. Vasiljevic,slobodanb.Markovic, thomanA.Hose , Tinlukic, olgahadzic , savajanicevic Pereira
  • Azizi Hamid 8l Biglgribe Mahdi 8l joudia, pouya (2011) Assessment the feasibility of sustainable tourism in urban environments employing the eumulative linear model, lnternational  conference on Green Building s and sustainable cities, procedia engineering 21,pp:24-33.
  • Balezentis ,Tomas 8l krisciukaitene Irena 8l Balezentis Alvydas 8l Garland Ron (2012) . A quantitative analysis raral tourism development in lihu Ania (2003-2010), tourism management perspective analysis 2-3, pp. 1-6.
  • based destination competitiveness evaluation using a hybrid analytic hierarchy process (AHP): the case of west Virginia , tourism management perspectives. 15, pp. 72-80.
  • Caetano Alves , Braga heritage of the Map was assessed as part of aresearch project on the geological heritage of the natural park of north eastern Portugal.
  • Castellani,v., 8l sala, s. (2014) suslainable performance for tourism policy development tourism management, 31 pp. 871-880.
  • Coratza,p.chinoi.A, piacentini,D . and J.valdati, (2008): Management of Geomorphosites in hight tourist vocation area: an example of geohiking maps in the Alpedi fanes (natural park of fanes sense-braies, Italian dolomites), geojourna of tourism
  • Garcia- melon, Monica and Gomez – Navarro Acuna- Dutra, silvia (2012) A combined ANP dlephi approach to evaluate sustainb le tourism, environment impact a ssessment Review,34, 41-50.
  • Geojournal of November 2011 Tourism and Geosites Environment Education and Lands ScapeleisureGeotouristMap and Geomorphosites in the PicosdeEuroda National Park Enrigue Serrano uniresity of Valladolid, Department of Geography Valladolid, spainjuanjoseGonalezTrueba university of Cantabria,ciese Universidad pontificia (cantabria) spain                                                                   
  • Hardy, A., Robert, j. Beeton,s. 8l pealson ,l (2002). Suntainable tourism: An over view of the concept and its position in relation to conceptualization of tourism, Journal of sustainable tourism. 80 (6),475- 469.
  • Holzar,m (2010). Tourism and development, the berch disease , tourism management , 32,pp. 922-933.
  • Huange Jen- hung 8l peng, kua- Hsin (2012). Fuzzy rasch model in Topsis : A new approach for generating fuzzy numbers to assess the competitiveness of the tourism industries in asian countries, tourism management ,33,pp. 456-465.
  • -Hunter, C. (1997) sustainable tourism as an adaptive paradigm Annals of tourism research, 24,850- 867.
  • Iilban, o- Mehmet , yildirim H-Hasan and chamberlain,m- john .(2017) Determination of tourism activities of the worlds best tourism destination using the multi- eriteria decision making method, Journal cogent social science , 3 (1); 1-16.                                                                               
  • Jr, E.T. (2003) An Analysis of variables that influence stakeholder participation and support for sustainable, tourism Development in ruval North Carolina, Adissertation submitted to the North Carolina state university of central florida for the degree of Doctor philosophy.
  • Lee cc, chang c. (2008) tourism development and economic growth: a closer look at panelse tourism management. 29: 280-292.
  • Lelenicz,M (2009) Geotope , GeositeGeomorphosites The Annals of valahia , university of Targoviste , Geographical Series
  • Liu, chui –Hua , Tzenge Gwo –Hshiung , lee, ming huei and lee, po-yeh .(2013) , Improving metro airport connection services for tourism development : using hybrid MCD models tourism management perspectives , 6. 95- 107.
  • Mendola , D.& serena v. (2017) , Building composite indicators in tourism destination competitiveness. Tourism management 59, pp.541- 553.
  • Novelli, M (2005): Niche Tourism:contemporary issues, trends and cases oxford, Buttel worth- Heineman
  • Onder, E., yildirim , B.F. 8L Ozdemir ,m .(2013) . Multi criteria decision making approach for evaluating tourism destinations in Turkey . Academic Journal of tourism and management researchers ,1,pp. 1-15.
  • Paulo Pereira, diamantino Pereira , Maria Isabel
  • Reyenard,e. Fontana, Gkozlik, l.scapozca(2007),A method for assessing (scintific) and (Additional values) of Geomorphosite, Geographica Helvetica jg.61 (2007) / Heft3
  • Risteskia ,M., kocerskia , J &  Arnoudove k. (2012) . spatial planning and sustainable tourism as basis for developing competitive tourist Destinations, procedia and Behavioral sciences, 44, 375-386.
  • robinson angus M.8 dowling ross k.(2013) Geotourism-a tourism growth opportunity for Australia geotourism forum global eco asia pacific couference Noosa qld, 20th November 2013
  • Telfer, D. & sharply , R (2008) . tourism and development in the developing world , Routledge , New York.
  • weaver, D.* Lawton , l (2002) tourism management , and edition Sydney : John wiley and sons Australia.
  • world tourism organization (wto) (2016) : worldtourism.org
  • Xun, z. and w. Milly , (2002) : National geoparks initiated in china : putting geoscience in theserrice of society. Episode 25, pp:33-37
  • Yang, Y. and Fik, T. (2014). Spatial effects in regional tourism growth , Annals of tourism research , 46, 144-162.
  • yildirim , onder and ozdemir ,m (2013) . Multieriteria decision making approach for evaluating tourism 8l destination in Turkey. Academic Journal of tourism and management research,1, 1-15.
  • zhang H., & yang-y . (2010), on regional competitiveness of tourism resources base on weighted Topsis method-A case study of the Yangtze basin ,19, 500-505.
  • Zhou, Y., Maumbe, K., Deng, J., & Selin, S. W. (2015). Resource-based destination competitiveness evaluation using a hybrid analytic hierarchy process (AHP): The case study of West Virginia. Tourism Management Perspectives, 15, 72-80.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار