الگوی بهینۀ پذیرش و موفقیّت طرح های توسعۀ روستایی؛ مطالعه طرح توسعۀ مشارکتی فناوری در شهرستان‌های سوادکوه شمالی و قائم شهر

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری گروه جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران، تهران، ایران

2 دانشیار گروه جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران، عضو قطب مطالعات و برنامه ریزی روستایی، تهران، ایران

3 کارشناس ارشد جغرافیا و برنامه ریزی آمایش سرزمین، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران، تهران، ایران

چکیده

برای درک درست از چگونگی انتشار نوآوری­ها در جامعه، لازم است درک درستی از فرآیند پذیرش آن­ها وجود داشته باشد؛ چراکه افراد در این فرآیند از یکدیگر یاد می­گیرند و برهم تاثیر می­گذارند. هم­چنین توسعۀمشارکتی­فناوری به کشاورزان اجازه می­دهد یاد بگیرند و آن­چه ­را که موردنیاز است انتخاب کنند. براین­اساس، پژوهش حاضر با هدف طراحی الگوی بهینۀ پذیرش طرح­های توسعۀ روستایی، تصمیم دارد نقش مولفه­های مؤثر با فرض این­که عناصر اصلی نظام پذیرش هستند را مطالعه کند. این پژوهش از لحاظ ماهیت توصیفی- تحلیلی و از نظر هدف کاربردی است. جامعه آماری در این مطالعه بهره‌برداران، مروجان و مدیران 10 روستای شهرستان‌های سوادکوه و قائم­شهر می‌باشد که 283 نفر به­صورت طبقه‌بندی با انتساب بهبنه انتخاب شدند. اطلاعات به دو شیوۀ میدانی و کتابخانه­ای جمع­آوری و پس از تعیین روایی و پایایی، با استفاده از تحلیل‌ها توصیفی و تحلیل عاملی مورد تجزیه­وتحلیل قرار گرفتند. نتایج حاکی از آن است که الگوی بهینۀ پذیرش شامل عناصری همچون خصوصیات فناوری/ طرح، خصوصیات جامعۀ محلی، خصوصیات پذیرندگان، خصوصیات مروج، عملکرد مدیران ملی و محلی و هم­چنین اثرات طرح جهت گسترش پذیرش، می­شود. از بین آن­ها در بخش میانگین­ها، خصوصیات پذیرنده، مروج و اثرات طرح دارای بیش­ترین تاثیر بودند و در تحلیل عاملی نیز «اثرات طرح» بیش­ترین نقش را درمیان عوامل موثر بر پذیرش نوآوری‌ها داشت؛ درواقع پس از پذیرش توسط گروه­های اول و مشخص شدن آثار آن، سایرین نیز ترغیب به پذیرش می­شوند؛ درنتیجه نوآوری و فناوری میان روستاییان گسترش می­یابد.

کلیدواژه‌ها


ازکیا، مصطفی (1387). مقدمه­ای بر جامعه­شناسی توسعۀ روستایی. تهران: انتشارات اطلاعات.
اسدی، علی، ملک­محمدی، ایرج و حسینی، محمود (1386). توسعه مشارکتی فناوری (PTD) رهیافتی نوین برای تولید و انتقال فناوری مناسب کشاورزان خرده­پا. علوم کشاورزی ایران، 2-38 (1)، 59- 45. https://journals.ut.ac.ir/article_27263.html  
اسکونز، ایان و تامسون، جان (1383). فراسوی رهیافت کشاورز نخست: دانش روستاییان، پژوهش کشاورزی و ترویج. مترجمان موسی موسوی­زنوز و علی کمالی. تهران: سلسله انتشارات روستا و توسعه.
اصغری­آلاشتی، سمیه (1391). پروژه رهیافت توسعه­مشارکتی­فناوری (PTD)، (گزارش مرحله اول: ارزیابی مشارکتی روستایی P.R.A) در شهرستان سوادکوه­شمالی. مدیریت جهادکشاورزی شهرستان سوادکوه، واحد اجرایی پروژه سازمان جهادکشاورزی مازندران، مجری: شرکت خدمات مشاوره­ای فنی مهندسی کشاورزی رویان کشت با هماهنگی و همکاری مدیریت جهادکشاورزی شهرستان سوادکوه.
اقبالیان، پرستو (1381). بررسی مقایسه­ای میزان موفقیت برنامه­های انتقال یافته­های تحقیقاتی از دیدگاه کارگزاران ترویج، مجری طرح­ها در دو گروه استان­های منتخب. پایان­نامه کارشناسی­ارشد ترویج و آموزش کشاورزی، دانشگاه تهران: دانشکده کشاورزی.
اکسین، جورج. اچ (1370). رهنمودی بر رهیافت­های بدیل ترویج. ترجمه اسماعیل شهبازی. تهران: انتشارات سازمان ترویج کشاورزی.
اوکلی، پیتر و گارفورث، کریستوفر (1369). راهنمای آموزش ترویج. ترجمه محمدحسین عمادی. تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و وزارت جهادسازندگی و سلسله انتشارات روستا و توسعه.
آدامز، ام­ای (1378). ترویج کشاورزی در کشورهای درحال­توسعه. ترجمه ایرج ملک­محمدی. تهران: نشر آموزش کشاورزی.
آرایش، بهروز (1377). بررسی عوامل موثر بر پذیرش و عدم ادامه نوآوری و تکنولوژی بارانی در بین کشاورزان استان ایلام. پایان­نامه کارشناسی­ارشد ترویج و آموزش کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس تهران.
آسیمه، محبوبه و نوری­پور، مهدی (1396). تحلیل عوامل مؤثر در پذیرش نوآوری­ها: مورد کشت گلرنگ در دهستان بندامیر. پژوهش­های ترویج و آموزش کشاورزی، 10 (3)، 72- 63. https://jaeer.srbiau.ac.ir/article_11454.html
آینه، معصومه، مختاری، محمدعلی، حسین­پور، مهدی و اعظمی، محسن (1401). طراحی الگوی نوآوری باز با رویکرد توسعه کارآفرینانه (مطالعه موردی: تعاونی­های روستایی مرزی آسیب دیده در همه­گیری کووید 19). روستا و توسعه پایدار فضا، 3 (1)، 100- 81. https://vssd.birjand.ac.ir/article_2012.html
باقری. اصغر و جوادی. فریبا (1394). عوامل مؤثر بر پذیرش و عدم­پذیرش ریزغده بذر سیب­زمینی در شهرستان اردبیل. علوم ترویج و آموزش کشاورزی ایران،  11 (2)، 164- 149.  https://www.iaeej.ir/article_13958.html
باقری، سیدمحمد (1390). بررسی تأثیر بازاریابی رابطه­مند و ویژگی­های محصول بر ادراکات و قصد پذیرش محصولات جدید: در صنعت محصولات الکترونیک. مدیریت اجرایی، 5. https://journals.umz.ac.ir/article_14.html
بن، ون­دن و کینز، هاو (1388). ترویج کشاورزی. ترجمه محسن تبرایی و اسدالله زمانی­پور، مشهد: انتشارات دانشگاه فردوسی مشهد.
پورافکاری، نصرالله، حقیقتیان، منصور و قطبی، سیدرضا (1388). بررسی عوامل فرهنگی- اجتماعی موثر بر گرایش به ترویج کشاورزی در شهرستان نی­ریز. جامعه­شناسی کاربردی، 20 (2)، 106- 81. https://journals.ui.ac.ir/article_18180.html
تامبر، آی­اس و گراول، آر.اس (1367). مقدمه­ای بر آموزش ترویج. ترجمه سیروس سلمان­زاده. انتشارات دانشگاه شهید چمران.
جوان، آیت، اسماعیلی، رقیه و واحدپور، موسی (1401). عوامل موثر در عدم پیروی توسعه پایدار روستاهای شهرستان زابل از اصول آمایش سرزمین. روستا و توسعه پایدار فضا، 3 (1)، 136- 117. https://ensani.ir/fa/article/506232
جهان­نما، فهیمه (1380). عوامل اجتماعی- اقتصادی موثر در پذیرش سیستم­های آبیاری تحت فشار. اقتصاد کشاورزی و توسعه، 9 (36)، 258- 237. https://ensani.ir/fa/article/42306/
حسینی­خواه، علی (1387). بررسی نظریه انتشار نوآوری در حوزه آموزش. نوآوری­های آموزشی، 7 (26). https://www.sid.ir/paper/75345/fa
خانی، فضیله و موسوی، سمیه­سادات (1396). ارزیابی عوامل مؤثر بر پذیرش نوآوری در بین کارآفرینان روستایی (مطالعۀ موردی: دهستان سولقان). پژوهش­های جغرافیای انسانی، 49 (4)، 934- 917. https://jhgr.ut.ac.ir/article_61786.html
خانی، فضیله و موسوی، سمیه­سادات (1399). تحلیل عوامل موثر بر فرآیند تصمیم­گیری در پذیرش کارآفرینی در بین زنان روستایی (مطالعۀ موردی: دهستان سولقان). مطالعات برنامه­ریزی سکونتگاه­های انسانی، 15 (1)، 170- 151. https://jshsp.rasht.iau.ir/article_672737.html
خانی­جزنی، جمال (1387). اصول و مبانی فرهنگ کارآفرینی، تهران: نشر مهر راوش.
دادرس­مقدم، علی و گل­محمدی، فرهود (1388). بررسی عوامل مؤثر بر پذیرش تکنولوژی­ها و نوآوری­های جدید توسط پسته­کاران استان خراسان­جنوبی. همایش مدیریت تکنولوژی و نوآوری. https://civilica.com/doc/74173
راجرز، اورت. ام و شومیکر، اف. فلوید (1369). رسانش نوآوری­ها- رهیافتی میان­فرهنگی. ترجمه عزت­الله کرمی و ابوطالب فنایی، شیراز: انتشارات دانشگاه شیراز.
رزاقی­بورخانی، فاطمه، سواری، مسلم و حسین­پور، ابوطالب (1394). مدل توسعه­مشارکتی­فناوری در توانمندسازی کشاورزان در مدیریت مزرعه. سومین همایش ملی انجمن­های علمی- دانشجویی رشته­های کشاورزی و منابع طبیعی. https://civilica.com/doc/457399
رضوان­فر، احمد (1373). عوامل موثر در افزایش تاثیر ارتباط در ترویج از دیدگاه روان­شناسی اجتماعی. مجموعه مقالات هفتمین سمینار علمی ترویج کشاورزی کشور (1372)، کرمان، 9 تا 11 شهریور، دفتر تولید برنامه­ها و انتشارات فنی سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، چاپ اول، 331- 315. http://fipak.areeo.ac.ir/site/catalogue/18457466
رفیعی­دارانی، هادی و بخشوده. محمد (1387). بررسی عوامل مؤثر بر توسعه و پذیرش آبیاری بارانی (مطالعه موردی استان اصفهان). تحقیقات اقتصاد و توسعه کشاورزی ایران،39 (1)، 30- 21. https://www.magiran.com/paper/743095
زمانی­پور، اسدالله (1379)، (1380). ترویج کشاورزی در فرآیند توسعه. مشهد: انتشارات دانشگاه فردوسی مشهد.
سعیدی­کیا، مهدی (1388). اصول و مبانی کارآفرینی. تهران: انتشارات کیا.
سوان­سون، برتون (1370). مرجع ترویج کشاورزی. ترجمۀ اسماعیل شهبازی و ا. حجاران، تهران: انتشارات سازمان ترویج کشاورزی.
سینگ، آجیت­کومار (1383). ترویج کشاورزی، اثر و ارزیابی. ترجمه غلامرضا مجردی، زنجان: انتشارات دانشگاه زنجان.
شاه­پسند، محمد (1377). عوامل موثر در پذیرش سیستم­های آبیاری تحت فشار در استان تهران. پایان­نامه کارشناسی­ارشد رشته ترویج و آموزش کشاورزی، تهران دانشگاه تهران.
شعبانعلی­فمی، حسین، علی­بیگی، امیرحسین و شریف­زاده، ابوالقاسم (1383). رهیافت­ها و فنون مشارکت در ترویج کشاورزی و توسعه­روستایی. تهران: انتشارات موسسه توسعه روستایی ایران.
شهبازی، اسماعیل (1354). مقدمه­ای بر آموزش و ترویج و توسعۀ شیوه­های نوین در روستاها. انتشارات دانشکدۀ کشاورزی و دامپروری رضاییه.
شهبازی، اسماعیل (1372)، (1381). توسعه و ترویج روستایی. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
صیدایی، اسکندر و صادقی، حجت­الله (1393). برنامه­ریزی توسعه کارآفرینی در نواحی روستایی. تهران: انتشارات دارخون.
طرح توسعه­مشارکتی­فناوری (1389 تا 1392). روستای رئیس­کلای لفور.
عمادی، محمدحسین و عباسی، اسفندیار (1383). دانش بومی و توسعه­پایدار: چاره­ها و چالش­ها. تهران: سلسله انتشارات روستا و توسعه، 54.
غفاری، جعفر و حسینی، سیدمحمود (1386). بررسی مهارت­های حرفه­ای موردنیاز مروجان کشاورزی استان­های غرب کشور. ماهنامه جهاد، 276، 306- 293. https://ensani.ir/fa/article/250197
فاطمی، مهدی، زاینده­رودی، محسن و جلایی، سیدعبدالمجید (1401). تحلیل اثر اندازه بهینه دولت بر اشتغال بخش کشاورزی در اقتصاد ایران. روستا و توسعه پایدار فضا، 3 (4)، 43- 22. https://vssd.birjand.ac.ir/article_2245.html
کامپتون، جی. ال (1989). تکامل برنامه ترویج. ترجمه اسماعیل شهبازی و احمد حجازان. تهران: سازمان ترویج کشاورزی.
کرمی، عزت­الله و فنایی، سیدابوطالب (1373). بررسی نظریه­پردازی­ها در ترویج کشاورزی. نشر جهادسازندگی معاونت ترویج و مشارکت مردمی.
کرمی، عزت­الله، رضایی­مقدم، کورش، احمدوند، مصطفی و لاری، محمدباقر (1385). پذیرش کشت مشترک برنج و ماهی در استان فارس. علوم ترویج و آموزش کشاورزی، 2 (2)، 31- 44. https://www.magiran.com/paper/623965
کشاورز، فتح­الله، اللهیاری، محمدصادق، آذرمی­سه­ساری، ذکریا، و مهدی خیاطی (1389). عوامل مؤثر بر عدم­پذیرش کشت ارقام برنج پرمحصول درمیان کشاورزان استان گیلانمجلۀ پژوهش­های ترویج و آموزش کشاورزی، 3 (4)، 112- 99. https://www.sid.ir/paper/189827/fa
لیونبرگر، هربرت­فردریک و گوین، پل (1384). انتقال تکنولوژی از محققان به بهره­برداران کشاورزی. ترجمه: محمد چیذری. تهران: دانشگاه تربیت مدرس.
مظهری، محمد و پارساپور، خدیجه (1390). بررسی عوامل مؤثر بر پذیرش کشت کلزا (مطالعه موردی: استان خراسان­رضوی). اقتصاد و توسعه کشاورزی (علوم و صنایع کشاورزی)، 25 (4)، 419- 410. https://jead.um.ac.ir/article_29128.html
معتمد، محمدکریم، حیدری، علی­قلی، کارجویان، ساسان و مشکبیدحقیقی، محسن (1386). بررسی ویژگی­های شخصیتی مروجان موفق و ناموق در استان گیلان. جهاد، 280، 31- 20. https://ensani.ir/fa/article/250235
معین­زاده­میرحسینی، شمیم­السادات، قاضی­نوری، سیدسپهر، وحدت، داود و کریم­زادگان­مقدم، داود (1391). بررسی تجربی ارتباط انتشار نوآوری با اعتماد سازمانی و تاثیر آن­ها بر پذیرش بانکداری سیار. پژوهش­های مدیریت عمومی، 5 (16)، 98- 65. https://ensani.ir/fa/article/316808
نوراله­نوری­وندی، آزاده و عمانی، احمدرضا (1388). ترویج کشاورزی (چالش­ها و راهبردها در کشورهای درحال­توسعه). انتشارات دانشگاه آزاداسلامی واحد شوشتر.
ورنز، یورگن (1381). توسعه مشارکتی نوآوری­های کشاورزی: رویه­ها و روش­های پژوهش در مزرعه. مترجم ضیاء تاج­الدین، تهران، مرکز تحقیقات و بررسی مسائل روستایی.
​​
References
Mazhari, Mohammad and Parsapour, Khadijeh (2011). Investigating factors affecting the acceptance of rapeseed cultivation (case study: Khorasan-Razavi province). Economics and Agricultural Development (Agricultural Sciences and Industries), 25 (4), 410-419. https://jead.um.ac.ir/article_29128.html [In Persian]
Adams, MA (1999). Promotion of agriculture in developing countries. Translated by Iraj Malek-Mohammadi. Tehran: Agricultural Education Publication. [In Persian]
Aine, Masoumeh, Mokhtari, Mohammad Ali, Hosseinpour, Mahdi and Azami, Mohsen (2022). Designing an open innovation model with an entrepreneurial development approach (case study: border rural cooperatives affected by the Covid-19 epidemic). Village and Space Sustainable Development, 3 (1), 81-100. https://vssd.birjand.ac.ir/article_2012.html[In Persian]
Alison, M. (1990). Entrepreneurship: An International Prespective Oxford. Jordan Hail Linacre House.
Anonymous (2007). Improving research and extension: better research. more competitive agriculture. [on_line] Available on the www url:http://www.farmland.org/programs/campaign/documents/AFT_Agenda2007_ ResearchImpacts.
Arayesh, Behrooz (1998). Investigating factors affecting the adoption and non-continuation of innovation and rain-fed technology among farmers in Ilam province. Master's thesis on agricultural promotion and education, Tarbiat Modares University, Tehran. [In Persian]
Armen, C., Arevian, MD., O’Hora, J., Jones, F., Mango, J., Jones, L., Pluscedia, G., Williams, BA., Booker-Vaughns, J., Jones, A., Pulido, E., Banner-Jackson, D., Kenneth, B., Wells, MD., (2018). Participatory Technology Development to Enhance Community Resilience. Ethnicity & Disease, Volume 28, Supplement 2, Pp 493- 502. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/30202203
Arnon, I. (1989). Agricultural Research and Technology Transfer. London: Elsevier Science, Publisher LTD.
Asadi, Ali, Malek-Mohammadi, Iraj and Hosseini, Mahmoud (2007). Participatory Technology Development (PTD) is a new approach to produce and transfer technology suitable for smallholder farmers. Iranian Journal of Agricultural Sciences, 2-38 (1), 45-59. [In Persian] https://journals.ut.ac.ir/article_27263.html [In Persian]
Asghari-Alashti, Somayyeh (2012). Participatory Technology Development (PTD) project, (first stage report: P.R.A rural participatory evaluation) in Savadkooh-North city. Jahad-agriculture management of Savadkooh city, implementation unit of Mazandaran Jahad-agriculture organization project, executor: Royan Kesht agricultural engineering technical consulting services company with the coordination and cooperation of Jihad-agriculture management of Savadkooh city. [In Persian]
Asimeh, Mahbobeh and Nouripour, Mehdi (2017). Analysis of effective factors in the adoption of innovations: the case of safflower cultivation in Bandamir village. Agricultural Education and Extension Research Quarterly, 10 (3), 63-72. https://jaeer.srbiau.ac.ir/article_11454.html [In Persian]
Assenova, Valentina.A. (2018). Modeling the diffusion of complex innovations as a process of opinion formation through social networks. PLoS ONE, 13(5): e0196699. https://doi.org/10.1371/ journal.pone.0196699.
Azkia, Mostafa (2008). An introduction to the sociology of rural development. Tehran: Information Publications. [In Persian]
Bagheri Asghar and Javadi. Fariba (2015). Factors affecting acceptance and non-acceptance of potato seed tuber in Ardabil city. Agricultural Extension and Education Sciences of Iran, 11 (2), 164-149. https://www.iaeej.ir/article_13958.html [In Persian]
Bagheri, Seyyed Mohammad (2011). Investigating the effect of relational marketing and product features on perceptions and intention to adopt new products: in the electronic products industry. Executive Management, 5. https://journals.umz.ac.ir/article_14.html [In Persian]
Ben, Van Den and Keynes, Howe (2009). Promotion of agriculture. Translated by Mohsen Tabraei and Asadollah Zamanipour, Mashhad: Mashhad Ferdowsi University Press. [In Persian]
Betru. T. (1995). Research and Extension Linkage strategies in the agricultural higher Education Institutions in the Developing countries.
Cantamessa, M., Montagna, F., Cascini, G. (2016). Desung for innovation– A methodology to engineer the innovation diffusion into the development process. Computers in Industry, 75, 46- 57. https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0166361515300580
Compton, J. L (1989). Evolution of promotion program. Translated by Ismail Shahbazi and Ahmad Hejazan. Tehran: Agricultural Promotion Organization. [In Persian]
Dadras-Moghadam, Ali and Gol-Mohammadi, Farhoud (2009). Investigating factors influencing the acceptance of new technologies and innovations by pistachio farmers in South Khorasan Province. Technology and innovation management conference. https://civilica.com/doc/74173 [In Persian]
Development-participatory-technology plan (2010 to 2013). Rais-Klai Lefur village.
Eksin, George. H. (1991). Guidance on alternative approaches to promotion. Translated by Ismail Shahbazi. Tehran: Publications of the Agricultural Extension Organization. [In Persian]
Emadi, Mohammad Hossein and Abbasi, Esfandiar (1383). Native knowledge and sustainable development: solutions and challenges. Tehran: Village and Development Publishing House, 54. [In Persian]
Fatemi, Mahdi, Zainde-Rudi, Mohsen and Jalaei, Seyyed Abdul Majid (2022). Analysis of the effect of the optimal size of the government on employment in the agricultural sector in Iran's economy. Village and sustainable development of space, 3 (4), 22-43. https://vssd.birjand.ac.ir/article_2245.html [In Persian]
Fry, F. (1993). entrepreneurship: A planning Approach. Englewood Cliffs NJ: prentice- Hall.
Ghafari, Jafar and Hosseini, Seyyed Mahmoud (2007). Examining the professional skills needed by agricultural promoters in the western provinces of the country. Jahad Monthly, 276, 306-293. https://ensani.ir/fa/article/250197 [In Persian]
Heidary, A., Hosseini, S.M., & Shabazi, E. (2006). Comparison of Various Characteristics of Extension Workers in former. Ministries of Jihad-e-Sazandeghi and Agriculture to Identify and Prioritize the Desirable Status of Extension System in Ministry of Jihad-e-agriculture, 2 (2), 17- 28, Iranian. https://www.sid.ir/paper/109300/en
Holland, J., Johnston, K., Hughey, J., and Fracis, K.A. (1991). Some explorations of a theory of careers. A perplication and some possible extensions. Journal of Carreer Development, 18 (2), 91- 100. DOI: 10.1177/089484539101800201
Hosseinikhah, Ali (2008). Investigating the theory of diffusion of innovation in the field of education. Educational Innovation Quarterly, 7 (26). https://www.sid.ir/paper/75345/fa [In Persian]
Iqbal, M., Bashir, A., & Farooq, U. (1999). Factors affecting the adoption of hybrid maze varieties in the irrigated Punjab. International Journal of Agriculture & Biology, 1(3), 149-151. https://www.fspublishers.org/published_papers/18018_..pdf
Iqbalian, Prasto (2002). A comparative study of the success rate of research findings transfer programs from the point of view of extension agents, implementing projects in two groups of selected provinces. Master's Thesis of Agricultural Extension and Education, University of Tehran: Faculty of Agriculture. [In Persian]
Jahan-Nama, Fahimeh (2001). Socio-economic factors influencing the acceptance of pressurized irrigation systems. Scientific-Research Quarterly of Agricultural Economics and Development, 9 (36), 258-237. https://ensani.ir/fa/article/42306/ [In Persian]
Jamal, K., Kamarulzaman, N.H., Abdullah, A.M., Ismail, M.M., & Hashim, M. (2014). Adoption of fragrant rice farming: The case of paddy farmers in the East Coast Malaysia. UMK Procedia, (1), 8 – 17. https://www.researchgate.net/publication/273791289
Javan, Ayat, Esmaili, Roqayeh and Vahedpour, Muosa (2022). Effective factors in the non-compliance of the sustainable development of the villages of Zabol city with the principles of land management. Village and sustainable development of space, 3 (1), 117-136. https://ensani.ir/fa/article/506232 [In Persian]
Joshi, G., & Pandy, S. (2005). Effects of farmer's perception on the adoption of modern rice varieties in Nepal. Conference on international agricultural research for development, stuttgart-Hohenheim. October 11-13-, Nepal. https://www.tropentag.de/2005/abstracts/links/Joshi_sh8S5vbQ.pdf
Kant, Kamal, Singh, K.D., Singh, S.K., Siddiqui, Urooz Alam, (2018). Diffusion and Adoption of Innovation. Head Department of Agricultural Extension CBG PG College of Agriculture B.K.T., Lucknow-226201.
Karami, Ezzatollah and Fanaei, Seyed Abutaleb (1373). Examining theories in agricultural promotion. The publication of Jihad-e-Fazandagi of the Vice-Chancellor of Public Promotion and Participation. [In Persian]
Karami, Ezzatollah, Rezaei Moghadam, Koorosh, Ahmadvand, Mostafa and Lari, Mohammad Baqer (2006). Acceptance of rice and fish co-cultivation in Fars province. Journal of Agricultural Education and Extension Sciences, 2 (2), 31-44. https://www.magiran.com/paper/623965 [In Persian]
Keshavarz, Fathollah, Allahyari, Mohammadsadegh, Azarmisehsari, Zakaria, and Mehdi Khayati (2010). Factors affecting the non-acceptance of high-yielding rice cultivars among farmers in Gilan province. Agricultural Extension and Education Research Journal, 3 (4), 99-112. https://www.sid.ir/paper/189827/fa [In Persian]
Khani Jazni, Jamal (2008). The principles and basics of entrepreneurial culture, Tehran: Mehr Ravosh Publishing. [In Persian]
Khani, Fazileh and Mousavi, Somayyeh Sadat (2017). Evaluation of the factors influencing the acceptance of innovation among rural entrepreneurs (case study: Soleghan village). Human Geography Research, 49 (4), 917-934. https://jhgr.ut.ac.ir/article_61786.html [In Persian]
Khani, Fazileh and Mousavi, Somayyeh Sadat (2020). Analysis of factors affecting the decision-making process in accepting entrepreneurship among rural women (case study: Soleghan village). Human settlement planning studies, 15 (1), 170-151. https://jshsp.rasht.iau.ir/article_672737.html [In Persian]
Khonje, M., Manda, J., Alene, A.D., & Kassie, M. (2015). Analysis of adoption and impacts of improved maize in Eastern Zambia. World Development, 66, 695- 706. https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0305750X14002733?via%3Dihub
Leonberger, Herbert-Frederick and Govin, Pol (2005). Technology transfer from researchers to agricultural operators. Translation: Mohammad Chizari. Tehran: Tarbiat Modares University. [In Persian]
Mellis, David, Matstert, Harriet and MwanikiBoni Face, (1999). Participatory technology development for animal traction. experiences from a semi- arid area of Kenya.
Moein-Zadeh-Mirhosseini, Shamim-Al-Sadat, Ghazi-Noori, Seyed Sepehr, Vahdat, Davoud and Karim-Zadegan-Moghadam, Davoud (2012). Empirical study of the relationship between diffusion of innovation and organizational trust and their effect on mobile banking adoption. Journal of Public Management Research, 5 (16), 65-98. https://ensani.ir/fa/article/316808 [In Persian]
Motamed, Mohammad Karim, Heydari, Ali-Qoli, Karjouyan, Sasan and Meshkbidhaghiqi, Mohsen (2007). Investigating the personality traits of successful and unsuccessful promoters in Gilan province. Jahad Monthly, 280, 20-31. https://ensani.ir/fa/article/250235 [In Persian]
Moulik, T.K. (1975). From Subsistence to Affluence (Socio Aspects of Developmental change in Delhi villages). (From Cab Absracts).
Noorolah-Noori-Vandi, Azadeh and Omani, Ahmadreza (2009). Agricultural promotion (challenges and strategies in developing countries). Publications of Islamic Azad University, Shushtar branch. [In Persian]
Oakley, Peter and Garforth, Christopher (1990). Promotion training guide. Translated by Mohammad Hossein Emadi. Tehran: Ministry of Culture and Islamic Guidance and Ministry of Jihad Formation and Village and Development series of publications. [In Persian]
Otte, P. P., Bernardo, R., Phinney, R., Davidsson, H., & Tivana, L. D. (2018). Facilitating integrated agricultural technology development through participatory research. Journal of Agricultural Education and Extension, 24(3), 285-299. Advance online publication. https://doi.org/10.1080/1389224X.2018.1461662
Pourafkari, Nasrallah, Haqiqatian, Mansour and Qotbi, Seyedreza (2009). Investigating socio-cultural factors affecting the tendency to promote agriculture in Neyriz city. Applied Sociology, 20 (2), 81-106. https://journals.ui.ac.ir/article_18180.html [In Persian]
Rafiedarani, Hadi and Bakhshoodeh. Muhammad (2008). Investigating factors affecting the development and acceptance of rain irrigation (case study of Isfahan province). Economic Research and Agricultural Development of Iran, 39 (1), 21-30. https://www.magiran.com/paper/743095 [In Persian]
Razzaghi-Bourkhani, Fatemeh, Savari, Moslem and Hossein-pour, Abutaleb (2015). Development-participatory-technology model in empowering farmers in farm management. The third national conference of scientific-student associations of agriculture and natural resources. https://civilica.com/doc/457399 [In Persian]
Rezaei-Moghaddam, Kurosh, Salehi, Saeid (2010). Agricultural specialists’ intention toward precision agriculture technologies: Integrating innovation characteristics to technology acceptance model. African Journal of Agricultural Research, 5 (11), 1191-1199. Available online at http://www.academicjournals.org/AJAR
Rezvanfar, Ahmed (1994). Effective factors in increasing the effectiveness of communication in promotion from the point of view of social psychology. Proceedings of the 7th scientific seminar on agricultural promotion of the country (1993), Kerman, September 9-11, Office of Production of Programs and Technical Publications of Agricultural Research, Education and Extension Organization, first edition, 315-331. http://fipak.areeo. ac.ir/site/catalogue/18457466 [In Persian]
Ridley, Matt, Hill, David (2018). The Effect of Innovation in Agriculture on the Environment. IEA Current Controversies, No 64, institute of Economic Affairs (iea). https://iea.org.uk/wp-content/uploads/2018/11
Rogers, E.M. (1995). The Diffusion of Innovations. 4th Edition, Free Prees, New York, NY.
Rogers, Everett. M. and Shoomaker, F. Floyd (1990). Delivery of innovations - an intercultural approach. Translated by Ezzatollah Karmi and Abutaleb Fanaei, Shiraz: Shiraz University Press. [In Persian]
Roling. N, (1988). Extension Science. Cambridge university press.
Saedi-Kia, Mehdi (2009). Principles and basics of entrepreneurship. Tehran: Kia Publications. [In Persian]
Saka, J.O., Okoruwa, V.O., Lawal, B.O., & Ajijola, S. (2005). Adoption of improved rice varieties among smallholder farmers in south-western Nigeria. World Journal of Agricultural Sciences, 1(1): 42-49. https://www.researchgate.net/publication/26433632
Scones, Ian and Thomson, John (2004). Beyond the farmer-first approach: Villagers' knowledge, agricultural research and extension. The translators are Mousa Mousavi-Zanouz and Ali Kamali. Tehran: Village and Development series of publications. [In Persian]
Shaban Ali-Fami, Hossein, Ali-Beigi, Amir-Hossein and Sharif-Zadeh, Abul-Gasem (2004). Approaches and techniques of participation in promoting agriculture and rural development. Tehran: Publications of the Rural Development Institute of Iran. [In Persian]
Shah Pasand, Mohammad (1998). Effective factors in the acceptance of pressurized irrigation systems in Tehran province. Master's thesis in the field of agricultural promotion and education, Tehran University of Tehran. [In Persian]
Shahbazi, Ismail (1975). An introduction to education and promotion and development of new methods in villages. Publications of Rezaieh College of Agriculture and Animal Husbandry. [In Persian]
Shahbazi, Ismail (1993), (2002). Rural development and promotion. Tehran: Tehran University Press. [In Persian]
Sidaei, Eskandar and Sadeghi, Hojat Allah (2014). Entrepreneurship development planning in rural areas. Tehran: Darkhun Publications. [In Persian]
Singh, Ajit Kumar (2004). Agricultural promotion, effect and evaluation. Translated by Gholamreza Mojaradi, Zanjan: Zanjan University Press. [In Persian]
Swanson, Burton (1991). Agricultural Promotion Authority. Translated by Ismail Shahbazi and A. Hejaran, Tehran: Publications of the Agricultural Extension Organization. [In Persian]
Tambar, I.S. and Gravel, R.S (1998). An introduction to extension education. Translated by Cyrus Salmanzadeh. Publications of Shahid Chamran University. [In Persian]
Terblanche, S.E. (2005). Participation and linkages for improved extension delivery – the role of the extension worker. Department of Agricultural Economics, Extension and Rural Development, University of Pretoria, Pretoria, RSA.
Tolba, A., Mourad, M. (2011). Individual and cultural factors affecting diffusion of innovation. Journal of International Business and Cultural Studies. https://www.aabri.com/manuscripts/11806.pdf
Toorminaee, V., Allahyari, M. S. Damalas, C.A., & Aminpanah, H. (2017). Double cropping in paddy fields of northern Iran: Current trends anddeterminants of adoption. Land Use Policy, 62, 59–67. https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0264837716310535?via%3Dihub
Truong T. (2008). Factors Affecting Technology Adoption among Rice Farmers in the Mekong Delta.
Uguru, Chike, Ajayi, S.L, Ogbu, Oliver C. (2015). Strategies for Dealing with Low Adoption of Agricultural Innovations: A Case Study of Farmers in Udenu L.G.A of Enugu State, Nigeria. Journal of Education and Practice, 6 (34), 7- 12. https://files.eric.ed.gov/fulltext/EJ1086096.pdf
Verns, Y. (2002). Participatory development of agricultural innovations: Field research procedures and methods. Translated by Ziya Tajoddin, first editions, Tehran, research Center and study of rural issues.
Walter, F. (2013). Sustainable agriculture: It’s about people. Washington Press. Journal of Agricultural Sustainable Development, 6 (2), 34- 52. https://www.iisd.org/system/files/publications/infasa_common_principles.pdf
Watkins, G. (1990). Participatory Research: A Farmer's Perspective. American Journal of Alternative Agriculture, 5 (4), 160-163. https://scholar.google.com/scholar
Werns, Jurgen (2002). Collaborative development of agricultural innovations: research procedures and methods in the field. Translated by Zia Taj-eddin, Tehran, Center for Research and Study of Rural Issues. [In Persian]
World Bank Report (2019). Agricultural Innovation - A National Approach to Grow Australia’s Future.
Zamanipour, Asadollah (2000), (2001). Promotion of agriculture in the development process. Mashhad: Press of Ferdowsi University of Mashhad. [In Persian]
Zinnah, M.M. (1995). Linkage research, extension and farmers: the case of mangrove swamp rice cultovation in sierra leon. Journal of agricultural education, 35 (2), 50-54. DOI: https://doi.org/10.5032/jae.1994.02050