موانع توسعه تعاونی های تولیدی در مناطق مرزی با رویکرد اجتماعی و اقتصادی (مطالعه موردی: شهرستان های مهران و دهلران در استان ایلام)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار ، گروه مدیریت ، دانشگاه پیام نور ، تهران ، ایران

چکیده

هدف از انجام این پژوهش شناسایی و تبیین و سنجش موانع توسعه تعاونی های تولیدی در مناطق مرزی با رویکردی اجتماعی و اقتصادی است. این پژوهش، کمّی و ماهیت و هدف آن کاربردی‌ و از نظر گردآوری داده‌‌ها نیز پیمایشی است. در این پژوهش 25 متغییر به عنوان موانع توسعه نیافتگی تعاونی های تولیدی در مناطق مرزی شناسایی شدکه پس از به‌کار بردن تحلیل عاملی، برای تعیین تعداد عوامل از ملاک کیسر استفاده شد. بر پایة این ملاک، 4 عامل (عوامل فردی و اجتماعی و فرهنگی، عوامل اداری و حمایتی، عوامل مالی و اقتصادی، عوامل امنیتی و سیاسی) دارای ارزش ویژة بالای 1 شناسایی و به‌عنوان عوامل قابل استخراج تعیین شدند. با توجه به شاخص‌‌های آماری با استفاده از روش تحلیل عوامل اصلی، این 4 عامل در‌مجموع 92.672 درصد از واریانس کل متغییرها را توانستند تبیین کنند. نتایج پژوهش نشان داد عوامل فردی ، اجتماعی و فرهنگی با مجموع بار عاملی 6.055 ، عوامل اداری و حمایتی با مجموع بار عاملی 4.711 ، عوامل مالی و اقتصادی با مجموع بار عاملی 2.928 و عوامل امنیتی و سیاسی با مجموع بار عاملی 1.407 به ترتیب بعنوان مهمترین موانع توسعه تعاونی های تولیدی در مناطق مرزی میباشند. برهمین اساس پیشنهاد میشود برای توسعه تعاونی های تولیدی در مناطق مرزی باتوجه به شرایط خاص این مناطق ، باید دیدگاهی چند بعدی داشت.

کلیدواژه‌ها


بذرافشان، جواد؛ طولابی نژاد، مهرشاد؛ حملی، نجمه(1397).بررسی عوامل و محرک های تغییر الگوی معیشت روستاهای مناطق مرزی، مورد مطالعه: دهستان مینان، شهرستان سرباز، نشریه تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی، دانشگاه خوارزمی،دوره 18 شماره 43، صص.150-127.
پناهی،حمید؛ امینی، داود؛ اصانلو، علی(1400). تحلیلی بر شاخص های آمایش مرز در پیاده سازی و اجرای طرح های امنیتی مرز مطالعه موردی: مرزهای شمال غرب کشور، فصلنامه اطلاعات جغرافیایی(سپهر)، دوره 30، شماره 119، صص141.158.
تاجری، رسول؛ بیگ بابایی، بشیر؛ آذر، علی(1400). تبیین مدل توسعه پایدار در مناطق مرزی با تاکید بر مولفه های شهر هوشمند، فصلنامه پژوهشنامه مطالعات مرزی، دوره9، شماره 4، صص.104-89.
جلائی اسفندیاری، سید عبدالمجید؛  صمیمی، سپیده (1393). بررسی موانع سرمایه گذاری بخش خصوصی در ایران(در راستای سیاستهای کلی ابلاغی نظام)،  فصلنامه سیاست های راهبردی و کلان، سال دوم، شماره هفتم، صص 109-89.
حافظ نیا، جان پرور؛ محمدرضا، محسن(1396)، مرزها و جهانی شدن(با نگاهی کوتاه به مرزهای ایران)، چاپ دوم ، تهران ، نشر پژوهشکده مطالعات راهبردی.
حسینی نیا، غلامحسین؛ زراعتکن، حامد(1397). شناسایی فرصت های کارآفرینی در مناطق مرزی استان سیستان و بلوچستان، پژوهشنامه مطالعات مرزی، سال ششم ، شماره 3، صص.138-125.
حیدری، محسن؛ بدیع زاده، علی؛ حیدرزاده هنزائی، کامبیز(1399). طراحی مدل توسعه اکوسیستم کارآفرینی در مناطق مزی: مطالعه ای در استان کردستان، فصلنامه علوم مدیریت ایران، سال چهاردهم، شماره 57، صص59-29.
ذکی، یاشار؛ پاشالو، احمد(1393). بررسی کاربرد بازارچه های مرزی آذربایجان غربی، همایش ملی مرزنشینی، توسعه پایدار و فرصت های سرمایه گذاری، پارس آباد مغان.
رستمعلی زاده، ولی اله؛ حسینی، قربان(1398). موانع سرمایه گذاری و کسب و کار در منطق مرزی روستایی ایران، فصلنامه توسعه محلی(روستایی-شهری)، دوره یازدهم، شماره 2، صص378-361.
رضایی، علی(1380). چون و چرای بازارچه های مرزی، ماهنامه اقتصادی و مالی بین المللی، شماره 4دوره 36 ، صص.23-12.
صدیق، مهدی؛ صدیق، محد؛ اکبری، مهناز(1395). بررسی عوامل موثر بر امنیت شهرهای مرزی در استان آذربایجان غربی، فصلنامه علوم و فنون مرزی، دوره 5 شماره 17، صص22-1.
عزتی، نصراله؛ حیدری پور، اسفندیار؛ اقبالی، ناصر(1390). ه نقش و جایگاه آمایش مناطق مرزی در نظام برنامه ریزی (مطالعه موردی: مناطق مرزی ایران)، فصلنامه نگرش های نو در جغرافیای انسانی، دوره 3، شماره4، صص197-179.
علی پور، حسین؛ حیدری ساربان، وکیل؛ حیدری، سالار(1395). نقش سرمایه اجتماعی در تقویت امنیت مرزی(مورد مطالعه : منطقه مرزی گرمی)، فصلنامه پژوهشنامه مطالعات مرزی، دوره 4، شماره 3 (پیاپی12)،صص174-157.
قاسمی، فرید؛ حاتمی نژاد، حسین؛ زیاری، کرامت الله؛ پوراحمد، احمد؛ زنگنه شهرکی، سعید(1399).آینده نگاری حکمروایی شهرهای کوچک مرزی مطالعه موردی: شهرهای مرزی اورامان تخت و سروآباد، فصلنامه پژوهشنامه مطالعات مرزی، دوره 8، شماره 1، صص.34-19.
قنبری، رضوان؛ آگهی، حسین؛ علی بیگی، امیرحسین؛ زرافشانی، کیومرث(1395). واکاوی محتوای سیاست ها در تطابق با ابعاد اکوسیستم کارآفرینی ، فصلنامه توسعه کارآفرینی، شماره 1، دوره9 ، 58-39.
محمدپور زرندی، حسین؛ طباطبایی مزدآبادی، سیدمحسن(1394).جایگاه آموزش در توسعه پایدارشهری، فصلنامه اقتصاد و مدیریت شهری، سال سوم، شماره دهم، صص.125-111.
محمدحسن، نامی؛ حیدری پور، اسفندیار (1391). الگوی جدید برای محاسبه دقیق مساحت و طول مرزهای کشور ایران، فصلنامه جغرافیا (برنامه ریزی منطقه ای)، دوره2، شماره2، صص 248-229.
محمدی، رضا؛ کرکه آبادی، زینب؛ میری، غلامرضا(1401). تبیین تعاملات شهر و مرز با رویکرد توسعه پایدار بر اساس منطق تصمیم گیری چند معیاره فازی مطالعه موردی: شهرهای مرزی استان سیستان و بلوچستان، نشریه تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی، سال بیست و دوم، شماره 64، صص268-247.
Borissenko, J., & Boschma, R. (2017). A critical review of entrepreneurial ecosystems research: towards a future research agenda: Lund University, CIRCLE Center for Innovation, Research and Competences in the Learning Economyo. Document Number).
 Christofakis, Manolis; Gaki, Eleni; Lagos, Dimitrios.(2019), The impact of economic crisis on regional disparities and the allocation of economic branches in Greek regions, Bulletin of Geography. Socio-.economic Series, 44(44), pp 7-21.
Elenurm, T., Ennulo, J. and Laar, J. (2012). "Structure of Motivation and Entrepreneurial Orientation in Students as the Basis for Differentiated Approach in Developing Human Resources for Future Business Initiatives", Estonian business school review, No.13, pp 62-75.
Fairbairn, B; June, B; Murray, F. (2018). Co-operatives and Community Development: Economics in Social Perspective. Centre for the Study of Co-operatives. Saskatoon, Saskatchewan, pp. 245-257.
Khattab, I & Osman Almagli, Omar, (2017), Towards an Integrated Model of Entrepreneurship Ecosystem, Journal of Business & Economic Po licy, Vol. 4, No. 4. , pp 33-51.
Landstrom, H. (2015). Pioneers in Entrepreneurship and Small Business Research, Springer. pp.137-154
Laukkanen Mauri (2003). "Exploring academic entrepreneurship: drivers and tensions of university-based business",Journal of Small Business and Enterprise Development, Volume 10 Number 4 , pp.372-382
Laukkanen Mauri (2003). "Exploring academic entrepreneurship: drivers and tensions of university-based business",Journal of Small Business and Enterprise Development, Volume 10 Number 4 , pp.372-382
Nebuhr, A (2005), the impact of EU enlargenment on Europesn border region HWWA Discussion. pp. 15-34.
Perkamann, M. (2003). Cross – Border Regions in Europe, Significance and Drivers of Regional Cross– Border Cooperation, European Urban and Regional Studies, Vol. 10, Na 2, pp 156-167.
Russel S. Sobel and Kerry A. King (2008). Does school choice increase the rate of youth entrepreneurship? Economics of Education Review27, pp. 429-438, Elsevier.
Svetlicic, M; Gilmore, A; Cummins, D. (2017). Internationalization of Small and Medium – size Enterprises from selected central European economies. Eastern European Economics, 45 (4). pp.214-239
Thurik, R. 2003. Entrepreneurship and Unemployment in the UK. Scottish Journal of Political Economy 50(3): 264-290.
Wilkinson, T; Brouthers, L. E. (2020). Trade promotion and SME export performance. International Business Review, , pp.  20-35.