اقتصاد سنجی اثرات گردشگری بر تاب‌آوری کالبدی روستاهای هدف گردشگری (مطالعه موردی: شهرستان ماهنشان)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه اقتصاد، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران

2 استادیار گروه جغرافیا، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران

3 دانشجوی کارشناسی ارشد اقتصاد، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران

چکیده

بدین جهت در این مطالعه هدف تحلیل اثرات گردشگری بر تاب‌آوری سکونتگاه‌های روستایی است چراکه رونق و توسعه گردشگری در این مناطق روستایی باعث تغییرات کالبدی در سطح روستا گردشگرپذیر می‌شود؛ و این پژوهش با روش علی - معلولی به دنبال تهیه مدلی برای تبیین تأثیر گردشگری بر بهبود تاب‌آوری سکونتگاه‌های روستاهای منتخب شهرستان ماهنشان است که در پژوهش حاضر تاب‌آوری به‌عنوان متغیر وابسته و گردشگری به‌عنوان متغیر مستقل است؛ همچنین گردشگری شامل تعداد متغیرهایی از جمله سهم نسبی اشتغال مستقیم گردشگری از کل اشتغال، نرخ بازدید مجدد، نسبت نفوذ گردشگران، کسب‌وکارهای گردشگری متعلق به افراد بومی، نسبت خانوار ساکن به خانه‌های دوم، درصد اعتبارات گردشگری است. از سویی داده‌های گردآوری شده از مراکز رسمی در بازه زمانی 1375 تا 1399 هستند که با استفاده از روش رگرسیون داده‌های تابلویی (پانل) به‌وسیله نرم‌افزار آماری ایویوز ورژن 13 به تجزیه‌وتحلیل روستاهای موردنظر پرداخته شده است. نتایج پژوهش نشان می‌دهد گردشگری دایره گسترده‌ای فرصت‌ها را در تمام ابعاد ایجاد می‌کند. تأثیر گردشگری از بین جنبه‌های مورد بررسی بر تاب‌آوری کالبدی با ضریب (69/0) است همچنین از بین هفت متغیر کلیدی و تأثیرگذار در افزایش تاب‌آوری کالبدی پنج متغیر (سهم نسبی اشتغال مستقیم گردشگری از کل اشتغال، نرخ بازدید مجدد، نسبت نفوذ گردشگران، کسب‌وکار گردشگری متعلق به افراد بومی، درصد اعتبارات گردشگری) تآثیر معنی‌داری بر تاب‌آوری کالبدی داشتند. در نتیجه باتوجه ‌به نتایج، تقویت گردشگری سبب افزایش تاب‌آوری کالبدی مناطق گردشگری می‌شود و می‌تواند کلید توسعه روستایی باشد که با افزایش مداوم جریان حضور گردشگران سبب بهبود ظرفیت انعطاف‌پذیری و استحکام بیشتر جامعه روستایی می‌شود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات