ارائه الگویی برای کسب‌وکار در توسعه صنعت گردشگری الکترونیک روستایی در روستاهای استان کرمانشاه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکترای کارافرینی، گروه مدیریت و کارآفرینی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران

2 گروه مدیریت، دانشکده مدیریت و حسابداری، دانشگاه رازی، جوانرود، ایران

چکیده

در اقتصاد کنونی به دلیل رقابت بین کسب‌وکارها وجود مدل کسب‌وکار مناسب اهمیت ویژه‌ای دارد. هدف اصلی پژوهش ارائه‌ی الگویی برای کسب‌وکار در توسعه صنعت گردشگری الکترونیک روستایی در روستاهای استان کرمانشاه بود که با روش داده بنیاد انجام شد. ابزار گردآوری اطلاعات مصاحبه نیمه ساختاریافته و مشارکت-کنندگان پژوهش اساتید گروه مدیریت کسب‌وکار، کارآفرینی، مدیران صنعت گردشگری، مدیران حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات و تعاونی‌های روستایی استان کرمانشاه بودند. روش نمونه­گیری به‌صورت هدفمند و با روش اشباع نظری انجام شد و 15 نفر به‌عنوان نمونه انتخاب شدند. انتخاب طبق روش گلوله برفی و تا رسیدن به اشباع نظری پیش رفت. روش تحلیل داده‌ها به‌صورت کدگذاری باز، محوری و انتخابی همراه با ملزومات آن‌ها مورد تجزیه‌وتحلیل قرار گرفت. در این پژوهش جهت اطمینان از روایی و پایایی سؤالات مصاحبه از روش تطبیق اعضا و روش توافق درون موضوعی استفاده‌شده است. عوامل مؤثر در طراحی مدل کسب‌وکار در توسعه صنعت گردشگری الکترونیک روستایی شامل عوامل اقتصادی و اجتماعی- فرهنگی، زیرساخت‌ها، حمایت دولت، تحقیق و توسعه الکترونیکی، مزیت رقابتی، قوانین و مقررات حاکم، عوامل فردی، عوامل نهادی، عوامل محیطی، کسب‌وکار در توسعه صنعت گردشگری الکترونیک، و فنّاوری جدید شناسایی شد. پژوهش حاضر این الگو را به‌عنوان راهنمایی برای شکل‌گیری کسب‌وکارهای گردشگری الکترونیک در روستا پیشنهاد می‌کند. با توجه به منافع متقابل و چندگانه توسعه گردشگری الکترونیک در مناطق روستایی، یافته‌های پژوهش حاضر می‌تواند موردتوجه سیاست‌گذاران و تصمیم‌سازان در بخش‌های مرتبط (نظیر گردشگری، شهرداری و نظایر آن) و همچنین دست‌اندرکاران امر قرار گیرد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


اصلانی، غلامرضا، شیرخانی، علی و پریزاد، رضا(1401)، بررسی صنعت گردشگری روستایی و راهکارهای کارآمد توسعه پایدار آن، جامعه‌شناسی سیاسی ایران، 5(11)، 6219-6233. doi: 10.30510/psi.2022.359608.3897
امینی، علیرضا و مزروعی سبدانی(1400)، مفهوم­سازی مدل کسب‌وکار گردشگری در صنایع‌دستی اصفهان، گردشگری و توسعه، 9(3)، 121-135. doi: 10.22034/jtd.2019.154575.1557
بابایی فارسانی، میثم، امین دوست، عاطفه و علیداد، ابوذر(1397)، طراحی الگوی نوآوری باز در شرکت‌های کوچک و متوسط با استفاده از نظریه داده بنیاد(مطالعه موردی: صنایع غذایی استان چهارمحال بختیاری)، مدیریت راهبردی دانش سازمانی دانشگاه جامع امام حسین(ع)، 1(2)، 95-136. Doi: 20.1001.1.26454262.1397.1.2.4.2
بساک، سجاد و دین‌پرست، ساجده(1399)، بررسی نقش گردشگری روستایی در توسعه اقتصادی روستاهای هدف گردشگران (مطالعه موردی: روستاهای دهستان مدرس، شهرستان شوشتر)، جغرافیا و روابط انسانی، 3(1) 269-286. doi: 20.1001.1.26453851.1399.3.1.14.9
بورقانی فراهانی، سهیلا، فرهنگی، علی‌اکبر و مشهدی، سحر(1392)، تحلیل شاخص­های مؤثر بر توسعه صنعت گردشگری روستایی(پیمایشی پیرامون روستای گرمه)، مدیریت دولتی، 5(1)، 41-64. doi: 10.22059/jipa.2013.35547
پروین، فاطمه، جمشیدی، محمدجواد، محمدی فر، یوسف(1400)، مدلی برای توسعه صنعت برمگردی در ایران با تأکید بر فناوری اطلاعات، جغرافیا و پایداری محیط، 39، 35-53. doi: 10.22126/ges.2021.6316.2370
حاجی نژاد، علی،دانا، رحیمی و زهرا تقی زاده(1392)، تدوین برنامه استراتژیک توسعه گردشگری در مناطق نمونه گردشگری روستایی (مطالعه موردی:  روستای نمونه گردشگری هجیج در شهرستان پاوه(،آمایش سرزمین، 5(1)، 51-78. doi: 10.22059/jtcp.2013.35471
خاتمی فیروزآبادی، سید محمدعلی، عسگری مهر، مسعود، مرتاض هجری، فرخنده(1397)، راهکارهای توسعه کسب‌وکارهای الکترونیک در چارچوب تسهیل و ارتقای فضای کسب‌وکار، پژوهشنامه اقتصادی، 18(68)، 253-290. doi: 10.22054/joer.2018.8693
دانایی‌فرد، حسن و امامی، سید مجتبی(1386)، استراتژی‌های کیفی: تأملی بر نظریه­پردازی داده بنیاد، اندیشه مدیریت، 1(2)، 69-97. doi: 10.30497/smt.2007.104
دشت لعلی، زهرا، علیقلی، منصوره و نوربخش، سید کامران. (1399). ارائه الگوی کاربردی گردشگری هوشمند در مناطق شهری مطالعه موردی: شهر اصفهان، گردشگری شهری، 2. 127-141. doi: 10.22059/jut.2020.308582.826
رضائی، خمید، سمیعی، روح اله، دیده خانی، حسین و شجاعی، سامره(1397)، عوامل مؤثر بر کارآفرینی روستایی با تأکید بر گردشگری الکترونیکی در استان گلستان، اقتصاد فضا و توسعه روستایی، 7(3)، 25، 87-100. http://serd.khu.ac.ir/article-1-3156-fa.html
رکن‌الدین افتخاری، عبدالرضا و قادری، اسماعیل(1381)، نقش گردشگری روستایی در  توسعه روستایی(نقد و تحلیل چارچوب‌های نظریه­ای)، مدرس، 6(2)، 23-40 http://hsmsp.modares.ac.ir/article-21-4582-fa.html
 شفیعی، ساناز، رجب‌زاده قطرمی، علی، حسین زاده، علیرضا و جهانیان، سعید(1396). بررسی تأثیر فناوری اطلاعات بر توسعه پایدار مقاصد گردشگری به‌منظور توسعه مقاصد گردشگری هوشمند(با استفاده از رویکرد فراترکیب)، تحقیقات بازاریابی نوین، 95-116. doi: 10.22108/nmrj.2017.103939.1247
صیده، طیبه و اشراقی سامانی، رویا(1395)، نقش گردشگری بر توسعه روستایی(مطالعه موردی: شهرستان ایلام)، پژوهش‌های اقتصاد روستا،3(7)، 57-65. http://economics/Article/1103123/FullText
کاویانی، ابوطالب، رحمانی، بیژن، علیپور نخی، عباس(1397)، ارزیابی نقش و تأثیر توسعه­ی فضای کسب‌وکار کارآفرینی گردشگری در جهت دستیابی به توسعه پایدار روستایی(نمونه موردی: دهستان استر آباد جنوبی در شهرستان گرگان)، نگرش­های نو در جغرافیای انسانی، 10(2)، 253-271. https://journals.iau.ir/article_540589.html?lang=en
کرانی، زهرا(1399)، تبیین سناریو، راهبردها و راهکارهای اجرایی توسعه گردشگری روستایی(موردمطالعه: منطقه گردشگری ریجاب)، پژوهش­های ترویج و آموزش کشاورزی، 13(3)، 51، 27-46. https://journals.srbiau.ac.ir/article_16743.html
کلابی، امیر محمد و کریمی راد، سیمین (1399)، شناسایی و تبیین آمیخته باز طراحی مدل‌های کسب‌وکار با رویکرد کارآفرینی سازمانی در صنعت گردشگری، مطالعات مدیریت گردشگری، 15(50)، 253-276. doi: 10.22054/tms.2020.41213.2121
کلابی، امیر محمد(1399)، طراحی مدل کسب‌وکار در گردشگری الکترونیک، مطالعات مدیریت گردشگری، 16(53)، 331-357. doi: 10.22054/tms.2021.47381.2217
نجمی، سیمین و ولی شریعت پناهی، مجید (1389)، نقش گردشگری در توسعه پایدار روستا(مطالعه موردی: دهستان لواسان کوچک، بخش لواسانات)،  جغرافیایی سرزمین، 7(25)، 81-92.  https://sanad.iau.ir/en/Journal/sarzamin/Article/823902
نیساری، محمد، کریمی، آصف، احکدپورداریانی، محمود(1394)، تحلیل عوامل مؤثر بر توسعه فناوری اطلاعات و ارتباطات در کسب‌وکارهای کارآفرینانه موردمطالعه کسب‌وکارهای کوچک و متوسط کشاورزی استان زنجان(،ابتکار و خلاقیت در علوم انسانی، 5(2)، 1-24. https://sanad.iau.ir/en/Journal/ichs/Article/930763
نیک‌بین، حسین، بدیع زاده، علی، داوری، علی، حسینی نیا، غلامحسین(1397)، ارائه مدل کسب‌وکار مؤثر در حوزه کسب‌وکارهای الکترونیکی با روش شبکه خزانه، مدیریت توسعه فناوری، 6(1)، 137-159. doi: 10.22104/jtdm.2018.2802.1946
هاشمی، حمید، ضیائی، محمود، قربانی زاده، وجه الله، جمعه پور، محمود(1401)، توسعه­ای برای مدل کسب‌وکار پایدار اقامتگاه­های برمگردی، رشد فناوری، 18(72)، 1-13. Dol:10.52547/jstpi.36888.18.72.1
یاوری گهر، فاطمه، حنفی زاده، پیام و حاجی احمدی فرمهینی، ترانه(1399)، مدل کسب‌وکار گردشگری الکترونیک، مطالعات اجتماعی گردشگری، 8(15)، 221-248. http://journalitor.ir/en/Article/35882
 
References
Amini, A., & Mazroei, H. (2020). Business model of tourism in Isfahan handicrafts. Journal of Tourism and Development, 9(3), 121-136. https://doi.org/10.22034/jtd.2019.154575.1557 [In Persian]
Aslani, G., Shirkhani, A., & Parizad, R. (2023). Investigating development. Political Sociology of Iran, 5(11), 6219-6233. https://doi.org/10.30510/psi.2022.359608.3897 [In Persian]
Babaee Farsani, M., Amindoust, A., & Alidadi, A. (2018). Designing an open innovation model in active small and medium-sized enterprises through grounded theory (case study: Food industries in Chaharmahal & Bakhtiari Province). Scientific Journal of Strategic Management of Organizational Knowledge, 1(2), 95-136. https://doi.org/20.1001.1.26454262.1397.1.2.4.2 [In Persian]
Bosak, S., & Dinparast, S. (2020). Investigating the role of rural tourism in economic development of tourist target villages (case study: Modares villages, Shushtar County). Geography and Human Relationships, 3(1), 269-286. https://doi.org/20.1001.1.26453851.1399.3.1.14.9 [In Persian]
Bourghani Farahani, B. F., Farhangi, F., & Mashhadi, M. (2013). An analysis of effective indicators impacting rural tourism industry development (a survey on Garmeh village). Journal of Public Administration, 5(13), 41-64. https://doi.org/10.22059/jipa.2013.35547 [In Persian]
Caviiani, A., Rahmani, B., & Alipour Nakhi, A. (2018). Evaluation of the role and impact of the development of tourism business environment in order to achieve sustainable rural development (case example: South Ester Abad district in Gorgan city). Journal of New Attitudes in Human Geography, 10(2), 253-271. https://journals.iau.ir/article_540589.html?lang=en [In Persian]
Chai-Arayalert, S. (2020). Smart application of learning ecotourism for young eco-tourists. Cogent Social Sciences, 6(1), 1-17. https://doi.org/10.1080/23311886.2020.1772558
Colabi, A. M. (2021). Designing business model in e-tourism. Tourism Management Studies, 16(53), 331-357. [In Persian]
Danaeifard, H., & Emami, S. M. (2007). Strategies of qualitative research: A reflection on grounded theory. Strategic Management Thought, 1(2), 69-97. https://doi.org/10.30497/smt.2007.104 [In Persian]
Dashtlaali, Z., Aligholi, M., & Nourbakhsh, S. K. (2020). Practical pattern of smart tourism in urban areas (case study: Esfahan City). Urban Tourism, 7(2), 127-141. https://doi.org/10.22059/jut.2020.308582.826 [In Persian]
Dinpanah, R., & Naeimian, N. (2022). Analysis of rural tourism development (RTD) in Iran. Journal of Tourism & Hospitality Research, 9(1), 37-54. https://journals.iau.ir/article_693962.html?lang=en
Grabowska, M. (2015). Innovativeness models. Computer Science, 65, 1023-1030.
Gutkevych, S., & Haba, M. (2020). Rural green tourism: Current trends and development prospects. Journal of Information & Media, 89, 116-130. https://doi.org/10.15388/Im.2020.89.44
Hajinejad, A., Rahimi, D., & Taghizadeh, Z. (2013). Codification of strategic plan of tourism development in rural tourism sample areas (case study: The tourism sample village of Hajij in Paveh). Town and Country Planning, 5(1), 51-78. https://doi.org/10.22059/jtcp.2013.35471 [In Persian]
Hashemi, H., Ziaei, M., Ghorbanizadeh, V., & Jomehpour, M. (2022). A development for sustainable business model of ecolodges. Roshd-e-Fanavari, 18(72), 1-13. https://doi.org/10.52547/jstpi.36888.18.72.1 [In Persian]
Heydari, R., Talebpour, M., Nazari Tarshizi, A., Shajie, K., & Jabri, S. (2019). Compilation of strategies for competitiveness and development of sports tourism in cities (case study: Mashhad city). Urban Tourism Quarterly, 7(1), 143-155. https://doi.org/10.22059/JUT.2020.290942.736
Hollebeek, L. D., Glynn, M. S., & Brodie, R. J. (2014). Consumer brand engagement in social media: Conceptualization, scale development. Journal of Interactive Marketing, 28(2), 149-165. https://doi.org/10.1016/j.intmar.2013.12.002
Istani, L. N. (2021). Rural tourism perspectives on digital innovation: Small enterprises in Indonesia. Journal of Advances in Economics, Business and Management Research, 193, 70-75. https://doi.org/10.2991/aebmr.k.211115.010
Karani, Z. (2019). Explaining the scenario, strategies and implementation solutions for the development of rural tourism (case study: Rajab tourism area). Journal of Agricultural Education and Extension Research, 13(3), 27-46. https://journals.srbiau.ac.ir/article_16743.html [In Persian]
Khatami Firouzabadi, S. M. A., Asgarimehr, M., & Mortaz Hejri, F. (2018). Electronic business development strategies in the context of facilitating and improving business environment. Economics Research, 18(68), 253-290. https://doi.org/10.22054/joer.2018.8693 [In Persian]
Kolabi, A. M., & Karimirad, S. (2020). Identifying and explaining the reconstruction of business models mix with corporate entrepreneurship approach in tourism industry. Tourism Management Studies, 15(50), 253-276. https://doi.org/10.22054/tms.2020.41213.2121 [In Persian]
Kumar, S., & Shekhar. (2020). Technology and innovation: Changing concept of rural tourism - A systematic review. Journal of Open Geosciences, 12, 737-752. https://doi.org/10.1515/geo-2020-0183
Kumar, S., Saini, A., Kumar, S., & Kumar, V. (2022). Bibliometric analysis on Internet of Things (IoT) and tourism industry: A study based on Scopus database. South Asian Journal of Tourism and Hospitality, 2(1), 76-95. https://doi.org/10.4038/sajth.v2i1.46
Magretta, J. (2010). Harvard Business Review on Business Model Innovation. Harvard Business School.
Najmi, S., & Vali Shariat Panahi, M. (2014). The role of tourism in stable rural development (Case study: Lavasan Koochak Rural District, Lavasanant County). Territory, 7(25), 81-92. https://sanad.iau.ir/en/Journal/sarzamin/Article/823902 [In Persian]
Neisari, M., Karimi, A., & Ahmadpour Daryani, M. (2016). Analysis of factors affecting information and communication technology (ICT) development in entrepreneurial business (Case study: Agricultural small and medium enterprises in Zanjan Province). Journal of Innovation and Creativity in Human Sciences, 5(2), 1-24. https://sanad.iau.ir/en/Journal/ichs/Article/930763 [In Persian]
Nikbeen, H., Badizadeh, A., Davari, A., & Hosseini Nia, G. (2018). An effective business model in the field of electronics business using repertory grid technique. Journal of Technology Development Management, 6(2), 137-159. https://doi.org/10.22104/jtdm.2018.2802.1946 [In Persian]
Parvin, F., Jamshidi, M. J., & Mohammadifar, Y. (2021). A model to develop ecotourism industry in Iran with emphasis on information technology. Geography and Environmental Sustainability, 11(2), 35-53. https://doi.org/10.22126/ges.2021.6316.2370 [In Persian]
Pencarelli, T. (2020). The digital revolution in the travel and tourism industry. Information Technology & Tourism, 22(3), 455-476. https://doi.org/10.1007/s40558-019-00160-3
Rahmani, F., & Rahnama, A. (2019). The impact of travel and tourism competitiveness index on foreign tourism demand in the Middle East and North Africa countries (MENA). Two Quarterly Journals of Tourism Social Studies, 8(16), 113-144. http://journalitor.ir/en/Article/35949
Reinhold, S., Zach, F. J., & Krizaj, D. (2017). Business models in tourism: A review and research agenda. Tourism Review, 72(4), 462-482. https://doi.org/10.1108/TR-05-2017-0094
Rezaii, H., Samiei, R., Dideh Chani, H., & Shujaei, S. (2018). Factors affecting rural entrepreneurship with emphasis on electronic tourism in Golestan province. Journal of Space Economy and Rural Development, 7(3), 87-100. http://serd.khu.ac.ir/article-1-3156-fa.html [In Persian]
Roknaddin Eftekhari, A., & Ghaderi, E. (2002). The role of rural tourism in rural development (Theoretical analysis). MJSP, 6(1), 23-41. http://hsmsp.modares.ac.ir/article-21-4582-fa.html [In Persian]
Roumiani, A. (2013). Evaluation of the role of capital flows in developing urban-rural paydargrdshgry (Case study: Rural fence Age, the city of Bouin Zahra). Geography and Rural Planning [Master's thesis, University of Zanjan].
Sayyde, T., & Eshraghi Samani, R. (2017). Role of tourism on rural development (Case study: Ilam Township). Rural Economy Research Journal, 3(7), 57-65. http://economics/Article/1103123/FullText [In Persian]
Shafiee, S., Rajabzadeh Ghatari, A., Hasanzadeh, A., & Jahanyan, S. (2018). Studying the effect of IT on sustainable development of tourism destinations toward developing smart tourism destinations (Based on the meta-synthetize approach). New Marketing Research Journal, 7(4), 95-116. https://doi.org/10.22108/nmrj.2017.103939.1247 [In Persian]
Tian, Q., Zhang, S., Yu, H., & Cao, G. (2019). Exploring the factors influencing business model innovation using grounded theory: The case of a Chinese high-end equipment manufacturer. Sustainability, 11, 1-16. https://doi.org/10.3390/su11051455
Ucaktürk, A., Bekmezci, M., & Ucaktürk, T. (2011). Prevailing during the periods of economical crisis and recession through business model innovation. Procedia Social and Behavioral Sciences, 24, 89–100. https://doi.org/10.1016/j.sbspro.2011.09.095
Yavarigohar, F., Hanafizadeh, P., & Hajiahmadi, T. (2020). E-tourism business model. Social Studies in Tourism, 8(15), 221-248. http://journalitor.ir/en/Article/35882 [In Persian]
Zhao, M., Zhao, J., & Mu, J. (2021). SWOT research on the development of rural tourism e-commerce system under the background of big data era. Journal of Mobile Information Systems, 1-13. https://doi.org/10.1155/2021/8112747