پیشران‌های بازاریابی الکترونیک در نواحی روستایی (مورد مطالعه: شهرستان خوشاب)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه جغرافیای انسانی، دانشکده علوم جغرافیایی، دانشگاه خوارزمی،تهران، ایران

2 دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه‌ریزی روستایی، دانشکده علوم جغرافیایی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران

3 استاد گروه جغرافیای انسانی، دانشکده علوم جغرافیایی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران

چکیده

امروزه تجارت در بستر اینترنت به پدیده ای جهانی تبدیل شده است که در پی آن شاهد رشد سریع بازاریابی الکترونیک هستیم. روستاها که به عنوان یکی از ارکان اصلی تولید مطرح هستند، پتانسیل زیادی در بهره‌گیری از خدمات تجارت الکترونیک دارند. با توجه به جایگاه فناوری اطلاعات و ارتباطات در عرصه جهانی و وجود مشکلات زیاد در نواحی روستایی از جمله عرضه محصولات تولیدی، راهکار بازاریابی ‌الکترونیک یکی از رهیافت‌های توسعه در این زمینه است. در پژوهش حاضر، پیشران‌های موثر بر بازاریابی الکترونیک در نواحی روستایی شهرستان خوشاب شناسایی شده است. این پژوهش به لحاظ هدف کاربردی، به لحاظ روش گردآوری و تحلیل داده‌ها، روش ترکیبی و از نظر ماهیت، توصیفی ـ تحلیلی است. پس از واکاوی ادبیات و پیشینه پژوهش در منابع، داده‌های لازم با روش دلفی در سه مرحله گردآوری شد و برای تحلیل آن از روش تحلیل ساختاری میک مک بهره گرفته شد. مشارکت کنندگان پژوهش (روش دلفی) 26 نفر از خبرگان و متخصصان بازاریابی و توسعه روستایی بودند. 18 متغیر اولیه در ابعاد موثر اقتصادی، اجتماعی ـ فرهنگی، زیرساختی ـ محیطی و سیاسی ـ نهادی شناسایی شد. در ادامه، متغیرهای اولیه در چارچوب ماتریس اثر متقاطع در نرم افزار میک مک تعریف شد. وضعیت صفحه پراکندگی متغیرها نشان دهندهء ناپایداری سیستم بازاریابی الکترونیک در محدوده است که بیشتر متغیرها در اطراف محور قطری صفحه پراکنده اند؛ بر همین اساس، پنج دسته متغیر شناسایی شد. در نهایت، با توجه به امتیاز بالای تاثیرگذاری مستقیم و غیرمستقیم، 11 عامل اصلی به مثابهء پیشران‌های کلیدی تاثیرگزار در ایجاد بازاریابی الکترونیک در نواحی روستایی شهرستان خوشاب شناخته شد. از بین این عوامل،  تلاش دولت برای دسترسی بدون تبعیض به فناوری اطلاعات و بازاریابی الکترونیک در مرتبه اول، تصویب قوانین لازم و مهیانمودن زیرساختار حقوقی و قانونی، کیفیت و سهولت دسترسی به نهادهای پشتیبان، رقابتی شدن بازار کشاورزی و افزایش سهم معاملات الکترونیک، افزایش اعتماد به این نوع بازاریابی، امنیت شبکه بازاریابی الکترونیک و ... به ترتیب در درجات بعدی اهمیت قرار دارند.

کلیدواژه‌ها

مراجع

افتخاری، عبدالرضا رکن الدین (1390). تحلیلی بر الگوی بازاریابی گردشگری استان البرز، همایش بازاریابی گردشگری، کرج.
آرامش، حامد، یعقوبی، نورمحمد، مهدی بیگی، نجمه، و گرگیج، مریم (1398). مطالعه پیشران‌ها و راهبردهای بازاریابی آنلاین در توسعه صنایع دستی، چشم انداز مدیریت بازرگانی، 18(37)، 121-139. 10.29252/jbmp.18.37.121
تواضعی فر، اسما، تاش، مهیم، و کشاورز، سهیلا (1398). شناسایی پیشران‌های مؤثر بر کارآفرینی دیجیتال در کسب و کارهای کوچک و متوسط با رویکرد فراترکیب، علم و فناوری، 9(3)،61-72. SID. https://sid.ir/paper/364495/fa
جلالی، علی اکبر، روحانی، سعید، و زارع، محمدامین (1385). روستای الکترونیکی، انتشارات دانشگاه علم و صنعت ایران. https://www.adinehbook.com/gp/product/9644541472
رضوانی، محمدرضا، صادقلو، طاهره، فرجی سبکبار، حسنعلی، و رکن الدین افتخاری، عبدالرضا (1392). تحلیل و تبیین عوامل مؤثر در شبکه فضایی بازاریابی شیر در نواحی روستایی (مطالعه موردی: روستاهای شهرستان خدابنده-استان زنجان)، فصلنامه اقتصاد فضا و توسعه روستایی، 2(1)، صص 1-28. تهران. https://www.sid.ir/fa/journal/SearchPaper.aspx?journal=7368&subject=5&writer=152572&year=1392&PDF=Y&Filter=
شمس، علی، و رضایی، روح الله (1383). فناوری اطلاعات و ارتباطات: مفاهیم، ضرورت‌ها و چالش‌های فرآوری آن در توسعه، دام و کشت و صنعت، 57، 65-71.
علوی، حسن (1382). تجارت الکترونیک در روستا، موانع و راه کارها. مجموعه مقالات همایش کاربرد فناوری اطلاعات و ارتباطات در روستا، تهران: دانشگاه علم و صنعت.
علویون، سیدجابر، و تقدیسی، احمد (1398). تحلیل بازاریابی الکترونیک روستایی بر پایه مدل جغرافیایی رفتار برنامه‌ریزی شده، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهر، فضای جغرافیایی، 20(72)، 57-84. http://geographical-space.iau-ahar.ac.ir/article-1-3437-fa.html
علی‌اکبری، مسعود، منوچهری، فاطمه، و صادقی، حجت‌اله (1397). تحلیل استفاده از فروشگاه های اینترنتی برای عرضه محصولات روستایی، برنامه ریزی فضایی (جغرافیا)، 8(1)،  https://doi.org/10.22108/sppl.2018.107407.1122
عنابستانی، علی اکبر، و طولابی نژاد، مهرشاد (1395). بررسی موانع و چالش‌های بازاریابی محصولات کشاورزی بخش مرکزی شهرستان پلدختر با استفاده از تحلیل شبکه فازی، آمایش جغرافیایی فضا، 8(30)، https://profdoc.um.ac.ir/paper-abstract-1074427.html
فرهنگ آبادی‌های استان خراسان رضوی، 1395. https://www.amar.org.ir/Portals/0/census/1345/Khorasan_Fargang_Abadi45-
کاتلر، فلیپ (1384). مدیریت بازاریابی، ترجمه بهمن فروزنده، انتشارات اتروپات، چاپ دوم.https://www.adinehbook.com/gp/product/9649696415
کوهی، مینا، و باقرزاده، مجید (1395). بررسی نقش واسط کیفیت خدمات اینترنتی بین استراتژی رابطه مند بازاریابی اینترنتی و اعتماد مشتری (مطالعه موردی: مؤسسات مالی اعتباری کوثر شهر تبریز)، پنجمین کنفرانس ملی مدیریت، اقتصاد و حسابداری، تبریز، دانشگاه فنی و حرفه‌ای استان آذربایجان شرقی، سازمان مدیریت صنعتی تبریز. https://civilica.com/doc/564661/
موسسه مطالعات و پژوهش‌های بازرگانی (1384). ساختار بازار و توسعه صادرات محصولات باغی منتخب ایران، پسته، خرما و کشمش. https://www.taati.ir/BookView/1232738/help.aspx
مولایی هشجین، نصرالله؛ مرادی، محمودی، و محمدی، مهدی (1391). نقش دفاتر اطلاعات و ارتباطات در توسعه پایدار روستایی، شهرستان مشکین شهر، پژوهش‌های جغرافیای انسانی، 44، 147-168. https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/951637
نصیرایی، محسن (1381). نقش فناوری اطلاعات و ارتباطات در دستیابی به امنیت غذایی و توسعه روستایی و تأثیر آن بر توسعه کشاورزی، زیتون، 166، 49-54. https://civilica.com/doc/319533
نیری، شهرزاد، صفاری، مرجان، ابوالصدق، سارا، و شایان، علی (1397). شناسایی و رتبه بندی نیروهای پیشران مؤثر بر وضعیت آینده رسانه‌های دیجیتال با رویکرد فناورانه، پژوهش‌های ارتباطی، 25(3)، 9-36. https://doi.org/10.22082/cr.2018.92454.1683
هنرور، افشار (1388). طراحی الگوی بازاریابی گردشگری ورزشی در ایران، رساله دوره دکتری گروه تربیت بدنی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه تربیت مدرس. https://elmnet.ir/doc/10435755-1511
یوسفی‌فر، سیدمحمد، صنایعی، علی، و آرش شاهین (1391). میزان حاکمیت مولفه‌های بازاریابی داخلی و تأثیر آن بر توسعه کیفیت خدمات در بیمارستان افشار یزد، مدیریت بازاریابی، 16، https://jomm.srbiau.ac.ir/article_1634.html
  Alavion, S. J., Allahyari, M. S., Al-Rimawi, A. S., & Surujlal, J. (2017). Adoption of
agricultural E-marketing: application of the theory of planned behavior. Journal of
international food & agribusiness marketing, 29(1), 1-15. DOI:10.1080/08974438.2016.1229242
Bai B., Law, R., & Wen, I. (2008). The impact of website quality on customer satisfaction and purchase intentions: evidence from Chinese online visitors, Intl Journal of Hospital Management, 27, pp 391–402. DOI:10.1016/j.ijhm.2007.10.008
Brodie, R. J., Winklhofer, H., Coviello, N. E., & Johnston, W. J. (2007). Is e-
marketing coming of age. Journal of Interactive Marketing, 21(1), 1-20. https://doi.org/10.1002/dir.20071
Caspary, G., & O'Connor, D. (2003). providing low-cost information technology access to rural community, Webdoc Series, OECD Development Center publishing, No1, Paris, 48 pages. DOI: 10.1787/675385036304.
Cecchini, S., & Raina, M. (2002). Warana: the case of an Indian rural
 community adopting ICT, Information Technology in Developing Countries Working publishing, No1, https://dx.doi.org/10.2139/ssrn.568181  
El-Gohary, H. (2012). Factors affecting E- Marketing adoption and implementation in tourism firms: An empirical investigation of Egyptian small tourism organisations, Tourism Management 33. https://doi.org/10.1016/j.tourman.2011.10.013
ENRD. (2019). EU RURAL REVIEW. Luxembourg: European Network for Rural
Development. https://ec.europa.eu/enrd/home-page_en.html
FAO. (2019). Digital technologies in agriculture and rural areas. Rome: Food and
Agriculture Organization of the United Nations.
Fecke, W., Danne, M., & Mußhoff, O. (2018), E-commerce in agriculture–The case of crop protection product purchases in a discrete choice experiment, Computers and Electronics in Agriculture, 151: 126 -135. https://www.econstor.eu/handle/10419/178661
Godet, M. (2006). Creating futures: Scenario planning as a strategic management tool.Washington, DC: Economica. https://books.google.com/books/about/Creating_Futures.html?id=5UC3AAAAIAAJ
Ha. S., & Stoel. L. (2009). Consumer e-shopping acceptance: antecedents in a technology acceptance model, J Bus Res, 62 (5), pp 565–71. http://dx.doi.org/10.1016/j.jbusres.2008.06.016
Jalali, A. A., Okhovvat, M. R., & Okhovvat, M. (2011). A new applicable model of Iran
rural e-commerce development. Procedia Computer Science, 3, 1157-1163. https://doi.org/10.1016/j.procs.2010.12.187.
Jamaluddin, N. (2013), Adoption of E-commerce practices among the Indian farmers, a survey of trichy district in the state of Tamilnadu, India, Procedia economics and finance, 7: 140-149. https://doi.org/10.1016/S2212-5671(13)00228-1
Keil, M., Lee, H. K., & Deng, T. (2013). Understanding the most critical skills for managing IT projects: A Delphi study of IT project managers. Information & management, 50(7), 398-414. http://dx.doi.org/10.1016/j.im.2013.05.005
Kotler, P., & Armstrong, G. (2006). Principles Of Marketing, Prentice-Hall of India. India,231 pages. http://dx.doi.org/10.2139/ssrn.568181
Kumar P. A., Kumar Saxena, S., & Chauhan, A. (2010). Barriers for E-agriculture in Rural Areas with Special Reference to Jhabua District Madhya Pradesh, India. World Rural Observations, 2(1):61-65. http://www.sciencepub.net/rural/rural0201/11_2247wro0201_61_65.pdf
Kumar, J. P. (2010). Indian Handicrafts in Globalization Tims: An Analysis of Global- local Dynamics. Interdisciplinary Description of complex systems, 8(2), 119-137. http://indecs.eu/2010/indecs2010-pp119-137.pdf
Kumar, S. (2015). Rural Marketing of Agricultural Produce in India: Problems
and Prospects, Global Journal of Engineering, Science & Social Science
Studies, 1(4): 1-13.
Lin, L. Y., & Lu, C. Y. (2010). The influence of corporate image, relationship marketing, and trust on purchase intention: the moderating effects of word-of-mout, Tourism review, 65 (3), pp 16-34. http://dx.doi.org/10.1108/16605371011083503.
Lin, Y. (2019). E-urbanism: E-commerce, migration, and the transformation of Taobao villages in urban China. Cities, 91, 202-212. http://dx.doi.org/10.1016/j.cities.2018.11.020
Rudra, B. S., Charan, A.B., & Jenaf, B.S. (2015). InformationCommunication Technology Promoting Retail Marketing in Agriculture Sector in India as a Study. Procedia Computer Science, 48, 652-659. http://dx.doi.org/10.1016/j.procs.2015.04.148
Sousa, M. J., & Rocha, Á. (2019). Skills for disruptive digital business. Journal of Business Research, 94, 257-263. https://doi.org/10.1016/j.jbusres.2017.12.051
Turban, E. King, D. Lee Jak. K. & Viehland D. (2006). Electronic commerce 2006: a managerial perspective, Prentice Hall. https://www.researchgate.net/publication/239832011_Electronic_Commerce_2006_A_Managerial_Perspective
UNCTAD. (2017). Digitalization, Trade and Development. New York: United Nations
Conference on Trade and Development.
Vadivelu, A., & Kiran, B. R. (2013). Problems and Prospects of Agricultural Marketing in India: An Overview, International Journal of Agricultural and Food Science, 3 (3): 108-118. https://jespublication.com/upload/2020-1102044.pdf
Weisberg J., Te'eni, D., & Arman, L. (2012). Past purchase and intention to purchase in e-commerce: The mediation of social presence and trust, Internet Research, 21 (1), pp 82 -96.
 

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار