تبیین چالش های اجتماعی مدیران محلی در فرایند توسعه پایدار روستایی (مطالعه موردی: روستاهای شهرستان شفت)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری گروه جغرافیا، واحد رشت، دانشگاه آزاد اسلامی، رشت، ایران

2 استادیار گروه جغرافیا، واحد رشت، دانشگاه آزاد اسلامی، رشت، ایران

3 دانشیار گروه جغرافیا ، واحد رشت، دانشگاه آزاد اسلامی، رشت ، ایران

چکیده

نقش مدیران محلی در توسعه پایدار سکونتگاه­های روستایی غیر قابل انکار است. مدیران محلی با توجه به بحث توسعه پایدار می­توانند زمینه رفاه اجتماعی و مطلوبیت اقتصادی در نواحی روستایی را فراهم و مانع از بروز مشکلات شناخته شده در  این نواحی شوند. هدف پژوهش حاضر تعیین چالش­های اجتماعی مدیران محلی (دهیاران و شوراهای اسلامی) روستاهای شهرستان شفت در فرایند توسعه پایدار روستایی است. از این رو پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر ماهیت و روش انجام کار توصیفی- تحلیلی است. اطلاعات مورد نیاز از طریق منابع اسنادی و مطالعات میدانی بدست آمده است. جامعه آماری این پژوهش شامل   مدیران محلی 94 روستای دارای سکنه شهرستان شفت بوده که از روش تمام شماری اقدام به تکمیل پرسشنامه شده است. نتایج نشان داد که مهمترین چالش­های اجتماعی مدیران محلی در روستاهای شهرستان شفت شامل امنیت، آموزش، مشارکت، مهاجرت، اعتماد، نارسایی­های اجتماعی و سرمایه گذاری هستند و چالش سرمایه­گذاری با بار عاملی 848/0 بیشترین تاثیر را بر فرایند توسعه پایدار دارد. تشویق به مشارکت و همکاری روستاییان در نگهداری و بهره­ برداری ازتاسیسات موجود در روستا، بهره گیری از توان مطلعین و افراد باسواد (بالاخص نیروی جوان)، جلب اعتماد روستاییان، برگزاری دوره­های منظم آموزشی برای مدیران محلی و تشکیل سازمان­ها و نهادهای مردمی در روستا از مهمترین راهکارهای عملی جهت کاهش چالش­های اجتماعی مدیران محلی روستاهای شهرستان شفت می­باشد.

کلیدواژه‌ها

مراجع

ابراهیمی، محمد صادق، اکبری دولت آباد، محمد، و اسکندری، جمشید (1401). ارزیابی مسئولیت پذیری اجتماعی در سازمان‌های مرتبط با مدیریت توسعه روستایی(مطالعه موردی: سازمان جهاد کشاورزی استان اصفهان). روستا و توسعه پایدار فضا، 3(1)، 80-61. doi: 10.22077/vssd.2022.4983.1065.
ازکیا، مصطفی (1391). مقدمه‌ای بر جامعه شناسی توسعه روستایی. چاپ پنجم، تهران: انتشارات اطلاعات.
ازکیا، مصطفی (1377). جامعه شناسی توسعه و توسعه نیافتگی روستایی در ایران. چاپ اول، تهران: انتشارات اطلاعات.
ایمانی، بهرام، سلیمان، رضا، و گلی  باقرزاده، محمدرضا (۱۳۹6). چالش‌های فراروی مدیریت روستای درایران. دومین کنفرانس برنامه‌ریزی و مدیریت محیط زیست، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
آسایش، حسین (1392). برنامه‌ریزی روستایی در ایران، چاپ پنجم. تهران: انتشارات دانشگاه پیام نور.
آسایش، حسین، و استعلاجی، علیرضا (1394). اصول و برنامه‌ریزی ناحیه‌ای (مدل، روش‌ها و فنون). تهران:  ناشر نمای دانش.
بدری، سید علی (1390). چالش‌های مدیریت روستایی در ایران و ارائه سیاست‌های راهبردی. فصلنامه سیاست گذاری، 2(1)،  87-43.    https://www.magiran.com/paper/1080375
بدری، سیدعلی، و نعمتی، مرتضی (1386). ارزیابی نقش کارکردی نظام نوین مدیریت روستایی مقایسه تطبیقی دهیاری‌های فعال در روستاهای کوچک و بزرگ مطالعه موردی: استان گیلان. فصلنامه پژوهش‌های جغرافیایی، 39(59)، 176-161.   https://ensani.ir/fa/article/47606
جاجرمی، ایمان،  و کریمی، علیرضا (1388). چالش‌های اجتماعی مدیران محلی. مجله توسعه روستایی، 1(1)،  114-89. https://jrd.ut.ac.ir/article_20816.html
جمعه‌پور، محمود (1389). مقدمه‌ای بر برنامه‌ریزی توسعه روستایی؛ دیدگاه‌ها و روش‌ها. تهران: انتشارات سمت.
حیدری مکرری، حمید، و نظری، یاسر (1390). بررسی چالش‌های مدیریتی در روستاهای ایران (مطالعه موردی روستای صفی‌آباد شهر جوانرود). اندیشه جغرافیایی، 5(9)، 20-10. https://geonot.znu.ac.ir/article_20754.html
دربان آستانه، علیرضا (1394). چالش‌های استقرار مدیریت روستایی در روستاهای کوچک و پراکندة کشور. پژوهش‌های روستایی،6(1)،  222-209.Doi: 10.22059/JRUR.2015.54238   
رضاییان، علی (1380). مبانی سازمان مدیریت. چاپ سوم، تهران: انتشارات سمت.
رکن‌الدین افتخاری، عبدالرضا (1386). چشم انداز توسعه روستایی در ایران، مبانی اندیشه‌ای الزامات و پیش نیازها. اقتصاد و جامعه، 2(10)،  131-120.  https://www.magiran.com/paper/434431
ریاحی، وحید، و معصومی، مهدی (1399). چالش‌های مدیریت روستایی و نقش آن در توسعه نیافتگی روستاهای پیراشهری مورد: شیراز. توسعه فضاهای پیراشهری، 2(1)،  84-65.   20.1001.1.26764164.1399.2.1.5.2Dor:
سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی استان گیلان. (1396). نتایج سرشماری 1395 شهرستان شفت. معاونت آمار و اطلاعات.
شفیعی ثابت، ناصر، و ابراهیمی‌پور، فائزه (1399). عملکرد مدیریت محلی در بهبود شاخص‌های تحولات فضایی سکونتگاه‌های روستایی مورد مطالعه: بخش اسفندقه در شهرستان جیرفت. روستا و توسعه پایدار فضا، 1(4)، 14-1. Doi: 10.22077/VSSD .2021.4174.1024  
طالب، مهدی (1385). جامعه شناسی روستایی (ابعاد تغییر و توسعه در جامعه روستایی ایران). تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
شفیعی ثابت، ناصر، و سالاری، افسانه (1398). چالش‌های مدیریت روستایی برای توسعه پایدار روستایی در ایران. تهران: چهاردهمین کنگره انجمن جغرافیایی ایران.
فیروزنیا، قدیر، و رکن‌الدین افتخاری، عبدالرضا (1382). جایگاه روستا در فرآیند توسعه ملی از دیدگاه صاحب نظران. تهران: انتشارات مؤسسه توسعه روستایی.
قدیری معصوم، مجتبی، و ریاحی، وحید (1383). بررسی محورها و چالش‌های مدیریت روستایی در ایران. مجله پژوهش‌های جغرافیایی، 36(50)،  198-177. https://journals.ut.ac.ir/article_10064.html
کبیری، افشار، و ولائی، محمد (1398). بررسی و تحلیل چالش‌های مدیریت نوین روستایی (مطالعه موردی: روستاهای شهرستان میاندواب). فصلنامه روستا و توسعه، 22(87)،  94-69. 10.30490/RVT.2020.262968.1009Doi:
محمدزاده، لطیف (1395). مروری بر مشکلات مدیریتی در روستاهای ایران با رویکرد محیط‌زیستی. فصلنامه انسان و محیط زیست، 45(97)،  92-83.   https://journals.srbiau.ac.ir/article_12771.html
مرادی، خدیجه، و آگهی، حسین (1393). واکاوی چالش‌های مدیریت روستایی با رویکرد کیفی تئوری بنیانی. جغرافیا و توسعه، 12(34)،  184-162. Doi: 10.22111/GDIJ.2014.1440              
مطیعی لنگرودی، حسن (1382). برنامه‌ریزی روستایی با تأکید بر ایران. مشهد: انتشارات جهاد دانشگاهی.
مقیمی، محمد (1382). اداره امور حکومت‌های محلی، مدیریت شوراها و شهرداری‌ها. تهران: انتشارات سمت.
موسوی، سید عارف، و بدری، سید علی (1391). مدیریت نوین روستایی در جستجوی راه‌کاری مناسب برای توسعه دهیاری‌ها. تهران: ناشر اشتیاق نور.
مولائی هشجین، نصرالله، آمار، تیمور، و حاج علیزاده، احمد (1393). چالش‌های مدیریت روستایی از دیدگاه شوراهای اسلامی در ماندگاری جمعیت در روستاهای ناحیه مرکزی اردبیل. جغرافیا (فصلنامه علمی- پژوهشی و بین المللی انجمن جغرافیای ایران)، 12(40)،  91-73.            Doi: 10.22034/41.180.126    
مهرزاده، مینوش، و امیرلو، آرش (1396). تحلیل چالش‌های اجتماعی - اقتصادی مدیران در فرآیند توسعه پایدار روستایی (مطالعه موردی: استان گیلان). کنفرانس بین‌المللی عمران، معماری و شهرسازی ایران معاصر،  تهران: مرداد ماه 1396.
مین باشی، احمد، مولایی هشجین، نصرالله، و بیگدلی، آتوسا (1401). تحلیل نقش تحقق مدیریت هماهنگ برنامه‌ریزی توسعه روستایی در توسعه پایدارروستایی استان گیلان. روستا و توسعه پایدار فضا. 3(2)، 68-45. Doi: 10.22077/VSSD.2022.5123.1085
ودیعی، کاظم (1348). مقدمه‌ای بر روستانشینی ایران. تهران: انتشارات مؤسسه آموزش و تحقیقات دانشگاه تهران.
Brown, P.R., Nelson, R., Jacobs, B., Kokic, P., Tracey, J., Ahmed, M., and DeVoil, P. (2010). Enabling Natural Resource Managers to Self-assess their Adaptive Capacity. Agricultural Systems, 103(8), 562-568. Doi: 10.1016/j.agsy.2010.06.004
Pourramza, E. (2021).  Analysis of Socio-Cultural Challenges Facing Local Managers in the Process of Rural Development (Case Study: Central District of Rasht County). Journal of Research and Rural Planning, 10(3), 98-117. Doi:10.22067/jrrp.v10i3.2101-1015

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار