عوامل مؤثر در افزایش میزان مشارکت زنان در اقتصاد روستاهای شهرستان شفت

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری گروه جغرافیا، واحد رشت، دانشگاه آزاد اسلامی، رشت، ایران

2 استاد گروه جغرافیا، واحد رشت، دانشگاه آزاد اسلامی، رشت ، ایران

3 استادیار گروه جغرافیا، واحد رشت، دانشگاه آزاد اسلامی ، رشت، ایران

چکیده

هدف این پژوهش شناسایی عوامل مؤثر بر افزایش مشارکت زنان در اقتصادروستایی شهرستان شفت است. روش پژوهش توصیفی-پیمایشی و جامعه آماری پژوهش نیز 66 نفر از دهیاران و افراد ساکن در روستاهای مختلف این شهرستان بوده است. روایی گویه‌ها توسط افراد متخصص مورد تایید و پایایی آن با استفاده از آلفای کرونباخ به ترتیب برای نقاط قوت، ضعف، فرصت و تهدید برابر با 841/0، 837/0، 871/0 و 78/0 و در حد خوب و قابل قبول به دست آمد. سپس با استفاده از تحلیل عاملی به روش مولفه‌های مبنا (PCA)، گویه‌های مورد نظر گروه‌بندی و مولفه‌های مهم نقاط قوت، ضعف، فرصت و تهدید شناسایی و به ترتیب برای هر کدام 3، 1، 2 و 1 مولفه تعیین شد. به طوری که سهم واریانس مولفه اول تا سوم نقاط فرصت برابر با 05/31، 33/22 و 564/13، سهم واریانس تنها مولفه نقاط ضعف برابر با 154/59، سهم واریانس مولفه اول و دوم نقاط فرصت برابربا 316/32 و 964/29 و در نهایت واریانس تک مولفه نقاط تهدید برابر با 537/70 محاسبه و در مجموع واریانس کل تبیین شده برای نقاط قوت، ضعف، فرصت و تهدید برابر با 943/66، 154/59، 281/62 و 537/70 به دست آمد. نتایج نشان داد که عوامل قوت مشارکت زنان نیز به ترتیب اولویت شامل "بستر‌فرهنگی‌مناسب، تامین‌مالی و‌ نقش‌مشارکت زنان در‌ توسعه پایدار"، "اشتغال زنان دربخش‌کشاورزی و صنایع مربوط به آن در راستای توسعه‌گردشگری و حفظ محیط زیست روستاها" و "جاذبه‌های گردشگری و فروش صنایع دستی"، تنها مولفه نقاط ضعف نیز "نبود آموزش و امکانات فنی جهت افزایش تولید صنایع دستی و عدم تامین مالی، ضعف فرهنگی و ناچیز انگاشتن مشارکت زنان"، مولفه اول و دوم نقاط فرصت نیز "تولیدمازاد، حمایت دولت اززنان و ایجاد تشکل‌ها و تعاونی ها و افزایش سطح سوادآموزی" و " اشتغال درکنار مردان، توسعه اگروتوریسم، ایجاد بازارچه‌های محلی و بنگاه‌های اقتصادی و کارگاه‌ها، تامین مالی" و تک مولفه نقاط تهدیدنیز "موانع فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی" هستند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Factors Influencing the Increase of Women's Participation in the Rural Economy of Shaft County

نویسندگان [English]

  • Roohangiz Asayeshtalab 1
  • Nasrollah Molaei Hashjin 2
  • mohammad baset ghoreyshi 3
  • Mohammadreza Afshariazad 3
1 Ph. D. student in Department of Geography, Rasht Branch, Islamic Azad University, Rasht, Iran
2 Professor, Department of Geography, Rasht Branch, Islamic Azad University, Rasht, Iran
3 Assistant Professor of Geography, Rasht Branch, Islamic Azad University, Rasht, Iran
چکیده [English]

Rural women's participation in various rural activities not only enhances their social presence but also contributes to increased income for rural households and improved livelihoods. This research investigates and identifies the influential factors in enhancing women's participation in the rural economy of Shaft County. The descriptive-survey research method is employed, with a statistical population of 66 members of village councils and residents from various villages in the county. The validity of the items, confirmed by experts, exhibits reliability using Cronbach's alpha test, with scores of 0.841, 0.837, 0.871, and 0.78 for strengths, weaknesses, opportunities, and threats, respectively, indicating a good and acceptable level. Subsequently, through factor analysis utilizing the Principal Component Analysis (PCA) method, the designated items are categorized, and the crucial components for strengths, weaknesses, opportunities, and threats are identified, comprising 3, 1, 2, and 1 components, respectively. The variance shares of the first to third components for opportunity points are 31.05, 22.33, and 13.564. For weaknesses, the variance share of the only component is 59.154. The variance shares of the first and second components for opportunity points are 32.316 and 29.964. Lastly, the variance share of the single component for threat points is 70.537. The total explained variance for strengths, weaknesses, opportunities, and threats is 66.943, 59.154, 62.281, and 70.537, respectively. The results highlight that the key factors driving women's participation include a suitable cultural platform, financial support, and the role of women in sustainable development, women's employment in agriculture and related industries for tourism development and environmental conservation, and tourism attractions and handicraft sales. Weaknesses mainly stem from a lack of training, insufficient technical facilities for handicraft production, financial constraints, cultural shortcomings, and underestimation of women's participation. Opportunities focus on surplus production, government support, and the establishment of organizations and cooperatives, alongside increasing literacy levels. Threats are rooted in cultural, economic, and social barriers.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Participation
  • Women
  • Factor Analysis
  • Rural Economy
  • Shaft County
آگهی، حسین، حمد حیدری، شکرالله، و لشکری، محمود (1386). ارزیابی مشارکتی تعاونی تولید روستایی با استفاده از رهیافت PRA (مطالعه موردی تعاونی تولیدی فرزیان استان لرستان) جهاد، 277، 83-128. https://ensani.ir/file/download/article/20120426094635-2176-1431.pdf
احمدیان، محمدعلی، و معینی، علیرضا (1394). نقش سرمایه اجتماعی در عملکرد تعاونی‌ها (مطالعه موردی دهستان بالا ولایت شهرستان کاشمر). مجله علوم جغرافیایی. 22، 1-24. https://geographic.mashhad.iau.ir/article_528088_5564c56f373947bc0fd6ffb1e5810612.pdf  سلامی، عبدالحسین (1385). شرح وظایف ارکان شرکت تعاونی تولید روستایی. معاونت ترویج و نظام بهره برداری.
انواری، ابراهیم، و محمودی، ادریس (1397). تعیین مزیت‌های رقابتی تعاونی‌های تولیدی برای توسعه بازارهای تعاونی در استان خوزستان. تعاون و کشاورزی. 7(28)، 51-71. https://ajcoop.mcls.gov.ir/article_84477_46d839c0c8bb197d6c290e86e26c1b2e.pdf
 باصری، بیژن، صادقی، حسین، و خاکسار، غلامرضا (1389). بررسی عملکرد تعاونی‌های تولید در کشاوزی ایران. فصلنامه پژوهش‌های اقتصادی، 10(3)، 1-24. https://ensani.ir/file/download/article/20120413172515-5132-1.pdf
بلالی، حمید، موحدی، رضا، و نظری کمرودی، جلال (1396). ارزیابی عوامل اثرگذار در بهبود عملکرد شرکت‌های تعاونی تولید روستایی در شهرستان سوادکوه. پژوهش‌های روستایی. 4(32)، 577-590. https://jrur.ut.ac.ir/article_64050_d49982f0dd312593a95104b9b5189158.pdf?lang=en
پزشکی راد، غلامرضا، و کیانی مهر، حمید (1380). نقش شرکت‌های تعاونی تولید روستایی در بهبود وضعیت فنی و اقتصادی کشاورزان گندمکار شهرستان سبزوار. مجله اقتصاد کشاورزی و توسعه. 34، 362-343. https://ensani.ir/file/download/article/20101025162833-54713803401.pdf
کریمی، شهین تاج، کرمی، آیت الله، و علی پناهیان، فاطمه (1401). بررسی نقش سرمایه اجتماعی در موفقیت تعاونی تولیدی زنان شهرستان دنا. تعاون و کشاورزی. 11(44)، 42-55. https://ajcoop.mcls.gov.ir/article_166643_56b3263dc807c7ce1e2ab852b4bd092a.pdf
حاجی، لطیف، چیذری، محمد، و چوبچیان، شهلا (1395). تحلیل ساختاری عوامل مؤثر بر توسعه پایدار تعاونی‌های تولید کشاورزی در مناطق روستایی شهرستان نقده. پژوهش‌های روستایی. 7(1)، 195-216. https://jrur.ut.ac.ir/article_58392_b33b9dece77bfededda479fd497ece5b.pdf?lang=en
رحمانی، محمود، و کاووسی، اسماعیل (1387). اندازه‌گیری و مقایسه سرمایه اجتماعی در بخش‌های دولتی و خصوصی. تهران: انتشارات دانشگاه آزاد اسلامی.
علی زاده، مریم، و عمانی، احمدرضا (1392). تحلیل نقش سرمایه اجتماعی در عملکرد غیر مالی تعاونی‌های تولید استان خوزستان. تعاون و کشاورزی، 2(7)، 55-77. https://ajcoop.mcls.gov.ir/article_8824_cf5e232e509d3b2e5926c52f64f37e32.pdf
عموبیگی، علیرضا و حیاتی، داریوش (1393). سازه‌های مؤثر بر سرمایه اجتماعی درونگروهی ) مطالعه موردی: تعاونی‌های طرح مدیریت جامع منابع طبیعی و آبخیزداری استان فارس). علوم و مهندسی آبخیزداری ایران. 8(24)، 47-56.
فیض آبادی، هدیه (1385). نقش کارآفرینی، به کارگیری اصول تعاون و ارتباط آن با موفقیت تعاونی‌ها. پروژه تحقیقاتی اداره تعاون خراسان شمالی.
گرجی کرسامی، علی، و بابایی کارنامی، علی (1396). بررسی نقش سرمایه اجتماعی بر مشارکت کشاورزان در تعاونی‌های تولیدی کشاورزی چهاردانگه ساری. تعاون و کشاورزی، 6(24)، 129-150. https://ajcoop.mcls.gov.ir/article_58537_48e4122ff33b292047374fd09f7c301f.pdf
محمدزاده چالی، محبوبه، شریف زاده، محمد شریف، عبدالله زاده، غلامحسین، و کوسه غراوی، یازمرداد (1396). بررسی کارکرد اتحادیة تعاونی‌های مرتعداری در استان گلستان. تعاون و کشاورزی. 4(16)، 75-101. https://ajcoop.mcls.gov.ir/article_15596_7ce0df6d41cb56489d10a9e7dfa748c6.pdf
نکویی نائینی، سید علی، قنبری، یوسف، برقی، حمید، و علی زاده، نادر (1395). بررسی تأثیر مشارکت اجتماعی جامعه روستایی بر موفقیت تعاونی‌های تولید روستایی مطالعه موردی شهرستان اصفهان. روستا و توسعه. 19(3)، 121-138. http://rvt.agri-peri.ac.ir/article_59473_9755f8cf7f9bfee7a663b5d9ae3a8a61.pdf
هادیزاده بزاز، مریم، شایان، حمید، بوذرجمهری، خدیجه، و نوغانی دخت بهمنی، محسن (1392). سنجش و ارزیابی عوامل مؤثر در بهبود عملکرد تعاونیهای تولید روستایی مورد: استان خراسان رضوی. اقتصاد فضا و توسعه روستایی.2(4)، 120-136. https://ensani.ir/file/download/article/20170211121928-10085-47.pdf
Beverland, M. (2007). Can cooperative brand? Exploring the interplay between cooperative structure and sustained brand marketing success. Food policy. 32(4), 480- 493. https://doi.org/10.1016/j.foodpol.2006.10.004
Feng, L., Friis, A. & Nilsson, J. (2016). Social Capital among Members in Grain Marketing Cooperatives of Different Sizes. Agribusiness, 32(1), 113-126. https://onlinelibrary.wiley.com/doi/epdf/10.1002/agr.21427
Jha, A. & Chen, Y. (2015). Audit Fees and Social Capital. The Accounting Review, 90(2), 611-639. https://doi.org/10.2308/accr-50878
Kustepeli, Y., Gulcan, Y., Yercan, M., and Yildrim, B. (2023). The role of agricultural development cooperatives in establishing social capital. The annual regional science.70, 681-704. https://doi.org/10.1007/s00168-019-00965-4
Lianga, Q., Huangb, Z., Lu, H. and Wang, X. (2015). Social Capital, Member Participation, and Cooperative Performance: Evidence from China’s Zhejiang. International Food and Agribusiness Management Review. 18(1): 49-78. https://ageconsearch.umn.edu/record/197768
XiangyuGuo, M. (2010). Study of function of agricultural cooperative in food safety. Agriculture and agricultural procedia. 1,447-482. https://doi.org/10.1016/j.aaspro.2010.09.060 
Novkovic, S. (2008). Defining the cooperative difference. The journal of socio economic, 37(6), 2168-2177. https://doi.org/10.1016/j.socec.2008.02.009
Zhen, L. & Routry, J. (2005). Operational indicator for measuring agricultural sustainability in developing countries. Environmental management, 32(1), 34-46. https://doi.org/10.1007/s00267-003-2881-1