اثرات توسعه‌یافتگی بر جایگاه زنان در فرآیند توسعه روستایی (مورد مطالعه؛روستاهای شهرستان کرمانشاه)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار گروه جغرافیا، دانشگاه پیام نور، ایران

چکیده

توسعه روستایی مفهومی جامع و چند بعدی بوده که در برگیرنده رشد کشاورزی و فعالیت‌های وابسته به آن‌(صنایع دستی و صنایع روستایی)، زیربناهای اقتصادی اجتماعی، خدمات اجتماعی و تسهیلات مربوطه و مهمتر از همه توسعه منابع انسانی در مناطق روستایی است. بدین ترتیب زنان روستایی با توجه به نقش و مسئولیت‌هایی که در محیط مزرعه و منزل دارند عهده دار وظایف تولیدی و خدماتی مختلفی بوده که مسلما نیل به توسعه روستایی بسیار موثر است. در تحقیق حاضر به بررسی اثرات توسعه‌یافتگی بر جایگاه و نقش زنان در فرآیند توسعه روستایی به صورت مطالعه موردی در روستاهای کرمانشاه پرداخته شده است. روش تحقیق توصیفی-تحلیلی و مبتنی بر روش پیمایشی است. جامعه آماری مشتمل بر 81345 نفر از زنان در مناطق روستایی شهرستان کرمانشاه بود که با استفاده از جدول تعیین حجم نمونه کرجسی و مورگان تعداد 382 نفر به عنوان نمونه تعیین و به طور تصادفی انتخاب شد. ابزار مورد استفاده برای جمع‌آوری داده‌ها پرسشنامه بود که روایی محتوایی آن توسط اساتید و متخصصین، بررسی و تأیید شد و جهت تعیین پایایی پرسشنامه نیز تعداد 30 پرسشنامه توسط زنان روستایی در فرآیند پیش‌آزمون تکمیل و ضریب آلفای کرونباخ88/0 α = به طور میانگین برای بخش‌های مختلف پرسشنامه بدست آمد. جهت تجزیه و تحلیل داده‌ها، از آزمون‌های آماری آنالیز واریانس دو طرفه و آزمون T-Test استفاده شد. یافته‌ها نشان داد توسعه روستایی اثر مثبت بر افزایش دسترسی به اعتبارات، مشارکت در کلاس‌های ترویجی و همچنین منجر به کاهش مشارکت زنان در فعالیت‌های دامی و فعالیت‌های کشاورزی داشته است؛ همچنین توسعه روستایی بر مشارکت زنان در تصمیم گیری، مشارکت در تولید و فعالیت‌های خانگی بدون اثرگذاری بوده است.

کلیدواژه‌ها

مراجع

  • امیری، زهرا.(1390). جایگاه زنان روستایى و موانع مشارکت آنها در فرایند توسعه، مجله نظام مهندسى کشاورزى و منابع طبیعى. سال 6(22): 56-41.
  • انتظاریان، ناهید؛ طاهره طهماسبی.(1397). موانع و راهکارهای توسعه­ی مشاغل خانگی در ایران، ماهنامه­ی اجتماعی، اقتصادی، علمی و فرهنگی، 127: 78-98.
  • بزی، خدارحم ؛رئیسی، اسلام.(1391). ازریابی جایگاه و نقش زنان در فرآیند توسعه روستایی و کشاورزی ایران، همایش ملی توسعه روستایی، دفتر امور روستایی و شوراهای استانداری گیلان، جهاد دانشگاهی واحد استان گیلا، رشت.
  • حاتمی، مجتبی.(1389). تحلیلی بر نقش زنان روستایی در توسعه روستا، پایان نامه کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه­ریزی شهری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد نجف آباد.
  • حجی پور، محمد؛ کریمی پور، جواد.(1399). واکاوی موانع پایداری تولید روستایی در بخش مرکزی شهرستان بشرویه، روستا و توسعه پایدار فضا، 1(4): 87-105.
  • روستا، کورش؛ سعدالهی، پوریا.(1395). بررسی جایگاه اقتصادی-اجتماعی زنان روستایی و عوامل موثر بر رشد آن (مطالعه موردی: استان کرمانشاه)، مجله پژوهش های اقتصاد روستا،3(6): 65-76.
  • رومیانی، احمد؛ محمودی، حمیده.(1399). تحلیل فضایی زیرساخت های توسعه پایدار در روستاهای شهرستان کوهدشت، روستا و توسعه پایدار فضا، 1(1): 21-38.
  • سروش­مهر، هما؛ رفیعی، حامد؛ کلانتری، خلیل؛ شعبانعلی­فمی،حسین.(1396).بررسی پایگاه اقتصادی- اجتماعی زنان روستایی و عوامل مؤثر بر آن(مطالعه موردی: شهرستان همدان) ، مجله پژوهش­های روستایی، 1(1):  143-166.
  • فرضی زاده­، زهرا­؛ متوسلی­، محمود؛ طالب­. مهدی.(1393). بررسی جامعه شناختی، توانمندی اجتماعی و اقتصادی ،درک ، بومی از آن ،عوامل موثر بر رشد آن و موانع در جامعه زنان روستایی، مجله توسعه محلی، 5(1): 1-40.
  • فرهادی، مرتضی.(1394)­­. مشارکت های سنتی زنان الگویی برای گسترش تعاونی ها ،مجله زن روز، 14: 56-47.
  • قادرزاده، امید؛ یوسفوند، حجت الله.(1394). سنجش عوامل جامعه شناختی موثر در مشارکت مدنی زنان­، مجله زن در توسعه و سیاست­، 10(4): 101-126.
  • لاریجانی، نرگس؛ شعبانی نژاد، اسماعیل.(1396. بررسی نقش کسب و کارهای خانگی در توسعۀ اشتغال و کارآفرینی زنان. مجموعه مقالات اولین کنفرانس بین­المللی مدیریت، نوآوری و کارآفرینی، سیویلیکا، شیراز.
  • محمودیان، حسین.(1392). بررسی مشارکت زنان در نیروی کار در استان­ها. نامه­ی علوم اجتماعی،1(21):189-218.
  • موحد، حمید؛ لشکرآرا، فرها؛ کرکه آبادى، نیره.­(1392). تحلیل جنسیتى و زنان روستایى،­ مجله  علمى،اجتماعى،اقتصادى جهاد ترویج، کشاورزى و توسعه روستایى،26: 34-25.
  • مهربانیان، الهه ؛مؤذنى، سعیده.(1393). نقش زنان روستایى در بخش کشاورزى، مجله علمى،ترویجى جهاد ترویج، کشاورزى و توسعه روستایى، 27: 60-48.
  • یوسفى، شید. (1394). نقش زنان روستایى در تولید محصولات زراعى چغندر قند و گوجه فرنگى، مجله جهاد روستا، 24(44): 45-36.
  • Croll, E.(2015).New peasant family forms in rural China, The Journal of Peasant Studies development, 14(4): 469–499
  • Geddes, J. (2012). Tackling women’s participation within community based natural resources management, Action for Social Advancement, 11(3):1-14.
  • Reddy, R. (2015).Why do people participate in voluntary action?, Journal of Extension, 34(2): 336-349.
  • Sardf(south African rural development framework)(2014). Rural development and women in South africain, report”:available on http://cbdd. wsu.edu/kew/content/tr501
  • WEDO (Women,s Environment and Development Organization).(2018). Rural and Women. paper: available on wedo.org

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار