اثرات توسعه‌یافتگی بر جایگاه زنان در فرآیند توسعه روستایی (مورد مطالعه؛روستاهای شهرستان کرمانشاه)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار گروه جغرافیا، دانشگاه پیام نور، ایران

چکیده

توسعه روستایی مفهومی جامع و چند بعدی بوده که در برگیرنده رشد کشاورزی و فعالیت‌های وابسته به آن‌(صنایع دستی و صنایع روستایی)، زیربناهای اقتصادی اجتماعی، خدمات اجتماعی و تسهیلات مربوطه و مهمتر از همه توسعه منابع انسانی در مناطق روستایی است. بدین ترتیب زنان روستایی با توجه به نقش و مسئولیت‌هایی که در محیط مزرعه و منزل دارند عهده دار وظایف تولیدی و خدماتی مختلفی بوده که مسلما نیل به توسعه روستایی بسیار موثر است. در تحقیق حاضر به بررسی اثرات توسعه‌یافتگی بر جایگاه و نقش زنان در فرآیند توسعه روستایی به صورت مطالعه موردی در روستاهای کرمانشاه پرداخته شده است. روش تحقیق توصیفی-تحلیلی و مبتنی بر روش پیمایشی است. جامعه آماری مشتمل بر 81345 نفر از زنان در مناطق روستایی شهرستان کرمانشاه بود که با استفاده از جدول تعیین حجم نمونه کرجسی و مورگان تعداد 382 نفر به عنوان نمونه تعیین و به طور تصادفی انتخاب شد. ابزار مورد استفاده برای جمع‌آوری داده‌ها پرسشنامه بود که روایی محتوایی آن توسط اساتید و متخصصین، بررسی و تأیید شد و جهت تعیین پایایی پرسشنامه نیز تعداد 30 پرسشنامه توسط زنان روستایی در فرآیند پیش‌آزمون تکمیل و ضریب آلفای کرونباخ88/0 α = به طور میانگین برای بخش‌های مختلف پرسشنامه بدست آمد. جهت تجزیه و تحلیل داده‌ها، از آزمون‌های آماری آنالیز واریانس دو طرفه و آزمون T-Test استفاده شد. یافته‌ها نشان داد توسعه روستایی اثر مثبت بر افزایش دسترسی به اعتبارات، مشارکت در کلاس‌های ترویجی و همچنین منجر به کاهش مشارکت زنان در فعالیت‌های دامی و فعالیت‌های کشاورزی داشته است؛ همچنین توسعه روستایی بر مشارکت زنان در تصمیم گیری، مشارکت در تولید و فعالیت‌های خانگی بدون اثرگذاری بوده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Effects of development on the position of women in the rural development process (Case study; villages of Kermanshah County)

نویسنده [English]

  • mashood Safari Aliakbari
Assistant of Professor Geography, Payame Noor University,Iran
چکیده [English]

Rural development is a comprehensive and multidimensional concept that includes agricultural growth and related activities (handicrafts and rural industries), socio-economic infrastructure, social services and related facilities and most importantly the development of human resources in rural areas. Thus, rural women, according to the role and responsibilities they have in the farm and home environment, are responsible for various production and service tasks, which is certainly very effective in achieving rural development. In the present study, the effects of development on the status and role of women in the rural development process have been studied as a case study in the villages of Kermanshah. The research method is descriptive-analytical and based on survey method. The statistical population consisted of 81345 women in rural areas of Kermanshah city, of which 382 people were selected as a sample and randomly selected using the Krejcie and Morgan sample size determination table. The instrument used for data collection was a questionnaire whose content validity was reviewed and confirmed by professors and experts. To determine the reliability of the questionnaire, 30 questionnaires were completed by rural women in the pre-test process and Cronbach's alpha coefficient was 0.88. = On average, a questionnaire was obtained for different sections. Two-way analysis of variance and t-test were used to analyze the data. The findings show; Rural development will have a positive effect on increasing access to credit, participation in extension classes, as well as reducing women's participation in livestock and agricultural activities, as well as rural development on women's participation in decision-making, participation in production and Home activities are ineffective.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Development
  • Employment
  • Socio-economic effects
  • Rural women participation
  • امیری، زهرا.(1390). جایگاه زنان روستایى و موانع مشارکت آنها در فرایند توسعه، مجله نظام مهندسى کشاورزى و منابع طبیعى. سال 6(22): 56-41.
  • انتظاریان، ناهید؛ طاهره طهماسبی.(1397). موانع و راهکارهای توسعه­ی مشاغل خانگی در ایران، ماهنامه­ی اجتماعی، اقتصادی، علمی و فرهنگی، 127: 78-98.
  • بزی، خدارحم ؛رئیسی، اسلام.(1391). ازریابی جایگاه و نقش زنان در فرآیند توسعه روستایی و کشاورزی ایران، همایش ملی توسعه روستایی، دفتر امور روستایی و شوراهای استانداری گیلان، جهاد دانشگاهی واحد استان گیلا، رشت.
  • حاتمی، مجتبی.(1389). تحلیلی بر نقش زنان روستایی در توسعه روستا، پایان نامه کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه­ریزی شهری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد نجف آباد.
  • حجی پور، محمد؛ کریمی پور، جواد.(1399). واکاوی موانع پایداری تولید روستایی در بخش مرکزی شهرستان بشرویه، روستا و توسعه پایدار فضا، 1(4): 87-105.
  • روستا، کورش؛ سعدالهی، پوریا.(1395). بررسی جایگاه اقتصادی-اجتماعی زنان روستایی و عوامل موثر بر رشد آن (مطالعه موردی: استان کرمانشاه)، مجله پژوهش های اقتصاد روستا،3(6): 65-76.
  • رومیانی، احمد؛ محمودی، حمیده.(1399). تحلیل فضایی زیرساخت های توسعه پایدار در روستاهای شهرستان کوهدشت، روستا و توسعه پایدار فضا، 1(1): 21-38.
  • سروش­مهر، هما؛ رفیعی، حامد؛ کلانتری، خلیل؛ شعبانعلی­فمی،حسین.(1396).بررسی پایگاه اقتصادی- اجتماعی زنان روستایی و عوامل مؤثر بر آن(مطالعه موردی: شهرستان همدان) ، مجله پژوهش­های روستایی، 1(1):  143-166.
  • فرضی زاده­، زهرا­؛ متوسلی­، محمود؛ طالب­. مهدی.(1393). بررسی جامعه شناختی، توانمندی اجتماعی و اقتصادی ،درک ، بومی از آن ،عوامل موثر بر رشد آن و موانع در جامعه زنان روستایی، مجله توسعه محلی، 5(1): 1-40.
  • فرهادی، مرتضی.(1394)­­. مشارکت های سنتی زنان الگویی برای گسترش تعاونی ها ،مجله زن روز، 14: 56-47.
  • قادرزاده، امید؛ یوسفوند، حجت الله.(1394). سنجش عوامل جامعه شناختی موثر در مشارکت مدنی زنان­، مجله زن در توسعه و سیاست­، 10(4): 101-126.
  • لاریجانی، نرگس؛ شعبانی نژاد، اسماعیل.(1396. بررسی نقش کسب و کارهای خانگی در توسعۀ اشتغال و کارآفرینی زنان. مجموعه مقالات اولین کنفرانس بین­المللی مدیریت، نوآوری و کارآفرینی، سیویلیکا، شیراز.
  • محمودیان، حسین.(1392). بررسی مشارکت زنان در نیروی کار در استان­ها. نامه­ی علوم اجتماعی،1(21):189-218.
  • موحد، حمید؛ لشکرآرا، فرها؛ کرکه آبادى، نیره.­(1392). تحلیل جنسیتى و زنان روستایى،­ مجله  علمى،اجتماعى،اقتصادى جهاد ترویج، کشاورزى و توسعه روستایى،26: 34-25.
  • مهربانیان، الهه ؛مؤذنى، سعیده.(1393). نقش زنان روستایى در بخش کشاورزى، مجله علمى،ترویجى جهاد ترویج، کشاورزى و توسعه روستایى، 27: 60-48.
  • یوسفى، شید. (1394). نقش زنان روستایى در تولید محصولات زراعى چغندر قند و گوجه فرنگى، مجله جهاد روستا، 24(44): 45-36.
  • Croll, E.(2015).New peasant family forms in rural China, The Journal of Peasant Studies development, 14(4): 469–499
  • Geddes, J. (2012). Tackling women’s participation within community based natural resources management, Action for Social Advancement, 11(3):1-14.
  • Reddy, R. (2015).Why do people participate in voluntary action?, Journal of Extension, 34(2): 336-349.
  • Sardf(south African rural development framework)(2014). Rural development and women in South africain, report”:available on http://cbdd. wsu.edu/kew/content/tr501
  • WEDO (Women,s Environment and Development Organization).(2018). Rural and Women. paper: available on wedo.org