تحلیل رابطه عوامل جمعیتی با وضعیت اشتغال بخش کشاورزی (مورد مطالعه: روستاهای استان اصفهان)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری علوم اقتصادی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران.

2 دکترای جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران.

چکیده

توسعه روستایی مرهون بهبود شاخص‌های مختلفی است که یکی از مهمترین آن‌ها، اشتغال‌زایی است. اشتغال‌زایی در طی چند دهه گذشته اهمیت بیشتری داشته است؛ چرا که روستاها با معضلات مختلفی از جمله مهاجرت، نابرابری، تخلیه جمعیتی رو به رو بوده‌اند. ریشه بسیاری از این مشکلات، بیکاری و نبود یک اشتغال پایدار است. عواملی گوناگونی  در اشتغال زایی موثر است که از ان جمله می توان به شاخص های جمعیتی اشاره نمود. هدف اصلی این تحقیق، بررسی عوامل موثر جمعیتی بر اشتغال بخش کشاورزی در روستاهای استان اصفهان است. روش تحقیق توصیفی- تحلیلی و مبتنی بر آمار سازمانی مربوط به اشتغال روستایی استان اصفهان است. تجریه و تحلیل در نرم افزار Eviews 10 مبتنی بر تدوین یک معادله رگرسیونی لگاریتمی متشکل از نرخ باسوادی، تعداد مهاجران، بارتکفل خالص، جمعیت فعال و متغیر مجازی میزان استقبال روستائیان از طرح‌های مشارکتی در بخش کشاورزی انجام شده است. نتایح تحقیق نشان می‌دهد که به ازای یک درصد افزایش در نرخ باسوادی در روستاها، اشتغال در بخش کشاورزی 5/0 درصد کاهش می‌یابد. این موضوع استفاده از روش‌های غیرعلمی و سنتی بودن کشاورزی در روستاهای منتخب را نشان می‌دهد. همچنین با افزایش یک درصد مهاجرت از روستاهای استان اصفهان، اشتغال در بخش کشاورزی 06/0 درصد کاهش می‌یابد. نتایج نشان دهنده این است که با افزایش یک درصد بار تکفل خالص، 5/0 درصد اشتغال بخش کشاورزی در منطقه کاهش و با افزایش یک درصد جمعیت فعال، اشتغال در بخش کشاورزی 64/0 درصد افزایش می‌یابد. این درصد برآورد شده تایید کننده‌ی اشتغال 65 درصدی روستائیان در بخش کشاورزی استان اصفهان است. ضریب متغیر مجازی مثبت برآورد شده‌، نشان می‌دهد با افزایش یک درصد استقبال روستائیان از طرح‌های مشارکتی، اشتغال در بخش کشاورزی 6/0 افزایش می‌یابد. دلیل اصلی این امر، ایجاد اشتغال جدید در اجرای طرح‌های مشارکتی و افزایش ارزش افزوده در بخش کشاورزی به کمک این نوع طرح‌ها است.

کلیدواژه‌ها

مراجع

  • ازکیا، مصطفی، غفاری، غلامرضا (1386). توسعه روستایی با تاکید بر جامعه روستایی ایران. تهران: نشر نی.
  • اسکندری، جمشید، دین پناه، غلامرضا (1385). بررسی عوامل موثر بر ایجاد انگیزه اشتغال در جوانان روستایی در استان اصفهان. مجله جهاد، دوره16، شماره2،صص.13-10.
  • تودارو، مایکل (1386). توسعه اقتصادی در جهان سوم. ترجمع علامعلی فرجادی، تهران: نشر کوهسار.
  • جمینی، داود، شمس الدینی، علی، قادرمرزی، حمید (1395). مبانی برنامه ریزی و توسعه روستایی. اصفهان: نشر دارخوین.
  • رضوانی، محمدرضا(1383).سنجش و تحلیل روند تغییرات سطوح توسعه یافتگی نواحی روستایی شهرستان سنندج. جغرافیا و توسعه ناحیه ای، دوره2، شماره3، صص.18-2.
  • سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور (1395). آمار و اطلاعات. تهران: دفتر آمار.
  • شعبانعلی قمی، حسین، چوبچیان، اسدی، علی (1386). آشنایی با شیوه های خود اشتغالی. تهران: دانشگاه پیام نور.
  • شکوری، حسین ( 1384). سیاست‌های توسعه کشاورزی در ایران. تهران: انتشارات سمت.
  • شمشاد، معصومه، ملک محمدی، ایرج، حسینی نیا، غلامحسین (1391). شناسایی و تحلیل مولفه های موثر بر اشتغال زایی در تعاونی های منابع طبیعی استان گلستان. پژوهش های جغرافیای انسانی، دوره44، شماره79، صص.156-141
  • صیدایی، اسکندر، صادقی، حجت الله (1393). برنامه ریزی توسعه کارآفرینی روستایی. اصفهان: نشر دارخوین.
  • طاهرخانی، مهدی (1379). صنعتی شدن روستا. تهران: وزارت جهاد کشاورزی.
  • طبیی، کمیل، جباری، امیر، بابکی، روح الله (1387). بررسی رابطه علی بین گردشگری و رشد اقتصادی (مطالعه موردی ایران، کشورهای OECD به علاوه کشورهای منتخب). مجله دانش و توسعه، دوره 15، شماره 24، صص. 84-63.
  • فرهادی محلی، علی (1388). فناوری اطلاعات و ارتباطات موتور محرک توسعه و اشتغال زایی روستایی. کار و جامعه، شماره106،صص.82-75.
  • قدیری معصوم, مجتبی، عزمی, آئیژ (1389). تحولات اشتغال روستایی و بررسی عوامل موثر بر آن. مطالعات برنامه ریزی سکونتگاه های انسانی، دوره 5، شماره 10، صص.119-101.
  • نادری مهدیی, کریم, تیموری, زهرا(1396). شناسایی راهکارهای توسعۀ مشاغل خانگی زنان روستایی شهرستان اراک. مجله توسعه محلی (روستائی-شهری)، دور99، شماره2، صص. 324-307.
  • Contò, F. (2011). the role of education, knowledge and human resources for the agricultural development in the perspective of new CAP: a hypothesis of change in Basilicata, Educational Research, 2(12) pp. 1773-1783.
  • Devitiis B, Maietta OW. (2009). Capitale umano eproduttività del lavoro agricolo nelle regioni dell’Unione Europea, Agriregionieuropa, 16(5), pp.23-38.
  • Feldman, M.P. (2000). Location and Innovation: The New Economic Geography of Innovation, Spillovers and Agglomeration, Oxford: Oxford University Press.
  • Gillis, M. et al. (1992), Economic Development, New York: Norton Company Ltd.
  • Glaeser, E.L. (2000). The New Economics of Urban and Regional Growth, the Oxford handbook of economic geography, Engeland: Oxford press.
  • Irish LEADER Network.) 2000(. Strategic Plan, Journal of Rural Studies, 14 (1), pp. 10-14.
  • Mehme, O. (1995). Employment creation and green development strategy, Ecological Economics.15(2), pp 11-19.
  • Nawaz, F. (2009). Critical Factors of Women Entrepreneurship Development in Rural Bangladesh. U.S.A: Bangladesh Development Research Center (BDRC).
  • Porter, M.E. (2004). Competitiveness in Rural U.S. Regions: Learning and Research Agenda, Institute for Strategy and Competitiveness.
  • Roomi, M.A. and Parrott, G. (2008). Barriers to development and progression of women entrepreneurs in Pakistan, The Journal of Entrepreneurship. 17(3), pp. 59–72.
  • Sathiabama, K. (2010). Rural Women Empowerment and Entrepreneurship Development. From: http://ideas.repec.org/p/ess/wpaper/id2475.html.
  • Scott, A.J. (1996). Regional Motors of the Global Economy, Journal of Futures, 28 (5), PP. 391–411.
  • shivr, Mehta, (2005), Rural Development policies and programssage, London.: sage publication
  • Zuniga, P and Crespim, G. (2013). Innovation strategies and employment in Latin American firms, Structural Change and Economic Dynamics. 24(2), pp.1-17.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار