سیاست مقاوم سازی مسکن و توسعه پایدار سکونتگاه های روستایی (مورد مطالعه: دهستان شور دشت در استان همدان)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دکترای جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشکده علوم جغرافیایی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران.

2 دانشیار گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی روستایی، دانشکده علوم جغرافیایی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران.

چکیده

طی چند دهه‌ی اخیر، اجرای برنامه‌ها و اقدامات متنوع توسط نهادهای مختلف از یک سو و روندهای نوگرایی در عرصه‌های اجتماعی- اقتصادی از دیگر سو، زمینه ساز دگرگونی‌هایی در محیط های روستایی شده است. اثر این دگرگونی‌ها در زیر نظام‌های مختلف روستا از جمله مساکن روستایی خود را متجلی ساخته است. نیاز روستاها به مسکن مناسب سبب اجرای اقداماتی از سوی ارگان-های دولتی مرتبط از جمله بنیاد مسکن انقلاب اسلامی در قالب اجرای طرح مقاوم سازی مسکن روستایی (طرح‌های نوسازی و بهسازی) طی چند دهه پس از انقلاب شده است. این طرح ها، اثرات گسترده‌ای در ابعاد مختلف مساکن روستایی داشته است. پژوهش حاضر به دنبال بررسی پیامد این طرح‌ها و برنامه‌ها بر زندگی روستاییان و ساختارها و کارکردهای خاص سکونتگاه‌های روستایی است. جامعه آماری تحقیق را 17 روستای دهستان شوردشت واقع در استان همدان تشکیل می-دهد، که در آن 6 روستای مسلم آباد، راهجرد، قشلاق علیا، کوزره، خماجین و خیرآباد به عنوان نمونه انتخاب گردید. حجم نمونه پرسشگری نیز با استفاده از فرمول کوکران، 93 سرپرست خانوار تعیین گردید که در طی 3 سال اخیر از وام مقاوم سازی مسکن بنیاد مسکن انقلاب اسلامی استفاده نموده‌اند. برای جمع آوری داده‌ها از شیوه‌ی کتابخانه‌ای و انجام مطالعات پیمایشی استفاده شده است. نتایج تحقیق حاکی از آن است که بیشترین تأثیر سیاست مقاوم‌سازی بر ابعاد کالبدی و اجتماعی با میانگین 54/3 و 45/3 بوده است.

کلیدواژه‌ها

مراجع

  • اکبری، سعید (1388). نگرشی بر طراحی پایدار در مناطق روستایی با رویکردی بر اکوتوریسم پایدار و مدل مکان پایدار. اولین کنفرانس ملی مسکن و توسعه کالبدی روستا، زاهدان.
  • بنیاد مسکن انقلاب اسلامی (1386).گزارش بهسازی مساکن روستایی.
  • رابط، علیرضا، سعیدی، عباس، طالشی، مصطفی، نظری، عبدالحمید (1396). نقش‌آفرینی ‌تسهیلات‌ مالی ‌مسکن ‌در ‌نوسازی‌ و‌ مقاوم‌سازی ‌مساکن‌ روستایی (مطالعه موردی مساکن روستایی شهرستان ایجرود). فصلنامه فضای جغرافیایی، سال 17، شماره 58،صص 1 –
  • سرتیپی پور، محسن (1384). شاخص­های معماری مسکن روستایی در ایران. نشریه هنرهای زیبا، شماره 22.
  • سرتیپی پور، محسن (1388). آسیب شناسی معماری روستایی به سوی سکونتگاه مطلوب. انتشارات بنیاد مسکن انقلاب اسلامی.
  • سرتیپی پور، محسن (1389). ارزیابی و تحلیل مسکن روستایی استان سیستان و بلوچستان و پیشنهاد جهت گیری آتی. فصلنامه انجمن جغرافیای ایران، شماره 27.
  • سعیدی، عباس ( الف 1390). پویش ساختاری – کارکردی رویکردی نظاموار در مطالعات مکانی – فضایی. فصلنامه انجمن جغرافیای ایران، سال نهم، شماره29.
  • سعیدی، عباس، احمدی، منیژه (ب 1390). شهرگی و دگردیسی ساختاری – کارکردی خانه­های روستایی مورد روستاهای پیرامون شهر زنجان. فصلنامه انجمن جغرافیای ایران، سال نهم، شماره 31.
  • سعیدی، عباس (1391). پویش ساختاری- کارکردی: رویکردی بدیل در برنامه ریزی فضایی. فصلنامه اقتصاد فضا و توسعه روستایی، شماره 1.
  • سعیدی، عباس، امینی، فریبا (1389). ناپایداری سکونتگاهی و تحول کارکرد مسکن روستائی مورد: روستای خفر (ناحیه نطنز – بادرود). فصلنامه انجمن جغرافیای ایران، شماره 27.
  • سعیدی، عباس، طالشی، مصطفی و رابط، علیرضا (1392). نوسازی و دگرگونی ساختاری – کارکردی خانه­های روستایی مورد: روستاهای شهرستان ایجرود (استان زنجان). فصلنامه انجمن جغرافیای ایران، شماره 38.
  • شمس الدینی، علی، شکور، علی و رستمی، روح اله (1390). تأثیر نوسازی مساکن روستایی بر اقتصاد معیشتی روستائیان مطالعه موردی: بخش مرکزی شهرستان ممسنی. فصلنامه مسکن و محیط روستا، شماره 135.
  • عنابستانی، علی اکبر، شایان، حمید و بنیادداشت، ابوالقاسم (1391). بررسی نقش اعتبارات بر تغییر الگوی مسکن در نواحی روستایی ( مطالعه موردی: شهرستان بهمئی). مجله علمی تخصصی برنامه­ریزی فضایی، سال اول، شماره 3.
  • عینالی، جمشید؛ رابط، علیرضا و رفیعی، ثریا (1394). نقش اعتبارات نوسازی مسکن روستایی در بهبود کیفیت زندگی ساکنین مورد مطالعه: دهستان سجاسرود، شهرستان خدابنده. فصلنامه آمایش جغرافیایی فضا، دوره 5، شماره 17.
  • فرهادی قولیانلو، محمدیار (1395). ارزیابی نقش وام­های طرح ویژه بهسازی مسکن روستایی بر بافت و معماری روستاها نمونه مورد مطالعه: روستای نوده، شهرستان بجنورد. فصلنامه مسکن و محیط روستا، سال 35، شماره 153.
  • قاسمی اردهایی، علی و رستمعلی­زاده، ولی­اله (1391). اثرات وام مسکن روستایی در تغییرات زندگی روستایی. فصلنامه مسکن و محیط روستا، دوره 31، شماره 139، صص 67 –
  • محمدی یگانه، چراغی، مهدی عباسی، جواد و تاراسی، زهرا (1392). نقش اعتبارات بهسازی مسکن در بهبود کیفیت زندگی در نواحی روستایی مطالعه موردی: شهرستان زنجان، دهستان معجزات. فصلنامه مسکن و محیط روستا، شماره 141.
  • مرکز آمار ایران، سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال 1390.
  • مرکز آمار ایران، سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال 1395.
  • مطیعی لنگرودی، سید حسن، بخشی، زهرا (1389). نقش اعتبارات بهسازی مسکن در توانمندی و ماندگاری جمعیت روستایی دهستان بیهق، شهرستان سبزوار. مجله پژوهش­های جغرافیای انسانی، شماره 72.
  • مهدیان، عزت الله و سرتیپی پور، محسن (1391). مروری بر تحولات بهسازی مسکن روستایی و چشم انداز آتی. فصلنامه مسکن و روستا، شماره 140.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار