توزیع فضایی زیرساخت های توسعه پایدار روستایی در شهرستان نهبندان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران.

2 کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران.

چکیده

یکی از موانع مهم بر سر راه توسعه، وجود پدیده نابرابری و عدم توازن­های اقتصادی و اجتماعی در کشور یا در سطح منطقه است. توزیع عادلانه امکانات و ثمرات توسعه در میان اکثریت جمعیت از خصیصه های مهم اقتصاد پویا و سالم است. در جریان هرگونه تصمیم گیری اعم از برنامه­ریزی، مدیریت، ارزیابی و یا کنترل چنانچه در طلب و جستجوی شرایطی مطلوب هستیم، باید در راستای ایجاد تعادلی منطقی و واقع بینانه بین مناطق به لحاظ برخورداری از امکانات و خدمات حرکت نمود. گام اول درجهت چنین حرکتی شناخت وضع موجود و امکانات و محدودیت های آن است. برنامه ریزان جهت تحقق این امر سعی در کاهش نابرابری ها و عدم تعادل ها از طریق تدوین و اجرای برنامه های متعدد محرومیت زدایی و گسترش یکپارچه جنبه های مثبت توسعه یافتگی دارند. به‌کارگیری معیارها و روش های کمی جهت سطح‌بندی سکونتگاه‌ها در سیستم فضایی مناطق، نه‌تنها موجب شناخت تفاوت میان سکونتگاه‌ها می گردد، بلکه این سطح‌بندی معیاری برای تعیین مرکزیت، همچنین تعیین انواع خدمات موردنیاز و تعدیل نابرابری بین سکونتگاه‌ها است. هدف از این پژوهش سطح‌بندی بخش های دو گانه مناطق روستایی شهرستان نهبندان  به لحاظ برخورداری از امکانات و خدمات روستایی است. روش تحقیق حاضر توصیفی تحلیلی بوده است. نتایج حاصل از تحقیق نشان می‌دهد از دو بخش شهرستان نهبندان، مناطق روستایی بخش مرکزی از خدمات بیشتری برخوردارند و توزیع خدمات نسبت به بخش دیگر در این بخش متوازن تر بوده است. بدین­سان، الگوی توزیع فضایی زیرساخت­ها مبین قطب رشد و انباشت امکان در مکان­های مرکزی است. لذا ضرورت دارد روستاهای بخش شوسف یعنی سکونتگاه­هایی که پیرامون مرکز هستند نیز در اولویت برنامه‌ریزی روستایی قرار گیرد.  

کلیدواژه‌ها

مراجع

  • آسایش، حسین، (1381). کاربرد شاخص‌ها در سنجش توسعه روستایی، ماهنامه جهاد، شماره 254،سال 22.
  • بذرافشان، جواد، امانی، معصومه (1391). تدوین راهبردهای توسعه منطقه ای درشهرهای مرزی با استفاده ازمدل SOWT (شهرهای مرزی استان خراسان رضوی)، همایش ملی شهرهای مرزی، امنیت، چالش ها و رهیافتها، سیستان و بلوچستان.
  • حسینی ابری، سیدحسن، (1380 ). مدخلی بر جغرافیای روستایی، اصفهان،دانشگاه اصفهان.
  • تقوایی، مسعود و نوروزی آورگانی، اصغر (1386). تحلیلی بر نحوه توزیع فضایی امکانات و خدمات روستایی و سطح‌بندی دهستان‌های استان چهارمحال بختیاری و بختیاری، مجله پژوهشی دانشگاه اصفهان (علوم انسانی)، جلد بیست و چهارم، شماره 3، صص 74-59.
  • تقوایی، مسعود و ضرابی، اصغر (1377). آشفتگی توزیع خدمات روستایی و نحوه ساماندهی آن، مطالعه موردی شهرستان گچساران، مجله علوم انسانی دانشگاه سیستان و بلوچستان، سال 4، شماره 7.
  • زبردست، اسفندیار (1381). ارزیابی روش‌های تعیین سلسه مراتب و سطح‌بندی سکونتگاه در رویکرد "عملکردهای شهری در توسعه روستایی"، مجله هنرهای زیبا، شماره 13.
  • سعیدی، عباس (1388). الگوهای خدمات‌رسانی روستایی، بنیاد مسکن انقلاب اسلامی، تهران.
  • شکور، علی، خورسندنیا، محمدعلی، صفرپور، میثم (1392). تحلیلی بر نحوه توزیع فضایی امکانات و خدمات روستایی و سطح‌بندی روستاهای بخش درودزن مرودشت، دوره 2، شماره 5، ص 79-63.
  • ضرابی، اصغر؛ پریزادی، طاهر (1390) سطح‌بندی سکونتگاه‌ها و تعیین مراکز عملکردی محلی، مطالعه موردی: دهستان صاحب بخش زیویه شهرستان سقز، فصلنامه علمی – پژوهش انجمن جغرافیای ایران، سال نهم، شماره 28.
  • مطیعی لنگرودی، سید حسن؛ ولایتی سعداله؛ یاسوری، مجید؛ اکبر قلی, فرحناز؛ (1387)، انتظام ساختار عملکرد سکونتگاه‌های روستایی با تأکید بر الگوی تخصیص مکانی خدمات، مطالعه موردی: شهرستان کلات، مجله جغرافیا و توسعه ناحیه‌ای، شماره 10، ص 136-119
  • Kanamaru, M (2005),Approaches for Systematic Planning of Development Projects. Tran,P.N, Boukhatea,N.(2009). Comparison of MADM Decision Algorithms for Interface Selection in Heterogeneous Wireless Networks, Computer Science & Network Department, TELECOM ParisTech, 46 rue Barrault, 75013 Paris, France..
  • Triantaphyllou,E.& Mann, S.H.(1998), Multi-Criteria Decision Making: An Operetion Research Approach , Department of Inustrial and Manufacturing System Engineering 3128 CEBA Building, Louisiana State University, Baton Rouge, LA70803-6409,USA.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار