توزیع فضایی زیرساخت های توسعه پایدار روستایی در شهرستان نهبندان

ذوالفقاری, مرتضی; خاتونی پودینه, محمود

doi:10.22077/vssd.2020.3752.1006

توزیع فضایی زیرساخت های توسعه پایدار روستایی در شهرستان نهبندان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

¹ دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران.

² کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران.

10.22077/vssd.2020.3752.1006

چکیده

یکی از موانع مهم بر سر راه توسعه، وجود پدیده نابرابری و عدم توازنهای اقتصادی و اجتماعی در کشور یا در سطح منطقه است. توزیع عادلانه امکانات و ثمرات توسعه در میان اکثریت جمعیت از خصیصه های مهم اقتصاد پویا و سالم است. در جریان هرگونه تصمیم گیری اعم از برنامهریزی، مدیریت، ارزیابی و یا کنترل چنانچه در طلب و جستجوی شرایطی مطلوب هستیم، باید در راستای ایجاد تعادلی منطقی و واقع بینانه بین مناطق به لحاظ برخورداری از امکانات و خدمات حرکت نمود. گام اول درجهت چنین حرکتی شناخت وضع موجود و امکانات و محدودیت های آن است. برنامه ریزان جهت تحقق این امر سعی در کاهش نابرابری ها و عدم تعادل ها از طریق تدوین و اجرای برنامه های متعدد محرومیت زدایی و گسترش یکپارچه جنبه های مثبت توسعه یافتگی دارند. به‌کارگیری معیارها و روش های کمی جهت سطح‌بندی سکونتگاه‌ها در سیستم فضایی مناطق، نه‌تنها موجب شناخت تفاوت میان سکونتگاه‌ها می گردد، بلکه این سطح‌بندی معیاری برای تعیین مرکزیت، همچنین تعیین انواع خدمات موردنیاز و تعدیل نابرابری بین سکونتگاه‌ها است. هدف از این پژوهش سطح‌بندی بخش های دو گانه مناطق روستایی شهرستان نهبندان به لحاظ برخورداری از امکانات و خدمات روستایی است. روش تحقیق حاضر توصیفی تحلیلی بوده است. نتایج حاصل از تحقیق نشان می‌دهد از دو بخش شهرستان نهبندان، مناطق روستایی بخش مرکزی از خدمات بیشتری برخوردارند و توزیع خدمات نسبت به بخش دیگر در این بخش متوازن تر بوده است. بدینسان، الگوی توزیع فضایی زیرساختها مبین قطب رشد و انباشت امکان در مکانهای مرکزی است. لذا ضرورت دارد روستاهای بخش شوسف یعنی سکونتگاههایی که پیرامون مرکز هستند نیز در اولویت برنامه‌ریزی روستایی قرار گیرد.

کلیدواژه‌ها

20.1001.1.2717350.1399.1.2.6.2

عنوان مقاله [English]

Spatial Distribution of Sustainable Rural Development Infrastructure in Nehbandan

نویسندگان [English]

morteza zolfaghari ¹
Mahmoud Khatouni Poudineh ²

¹ PhD student in Geography and Rural Planning, Shahid Beheshti University, Tehran, Iran.

² Master of Geography and Rural Planning, Shahid Beheshti University, Tehran, Iran.

چکیده [English]

Applying criteria and quantitative methods for rating settlements in the spatial system of areas not only identifies the difference between settlements but also provides a criterion for identifying the centrality, determining the range of services needed, and adjusting the inequality between settlements. The purpose of the research was to rate dual sections of rural areas of Nehbandan in terms of enjoying rural facilities and services. The method applied was descriptive-analytical. The results indicated that from among the two sections of Nehbandan, the rural areas of the central section enjoy more services and equal distribution of services compared with the other section. Therefore, the model of spatial distribution of infrastructure shows the growth pole and accumulation of facilities in the central section. Therefore, it is important that the villages located in Shusf, i.e. the settlements around the center, be prioritized in rural planning.

کلیدواژه‌ها [English]

sustainable rural development
planning
infrastructure
Nehbandan

مراجع

آسایش، حسین، (1381). کاربرد شاخص‌ها در سنجش توسعه روستایی، ماهنامه جهاد، شماره 254،سال 22.
بذرافشان، جواد، امانی، معصومه (1391). تدوین راهبردهای توسعه منطقه ای درشهرهای مرزی با استفاده ازمدل SOWT (شهرهای مرزی استان خراسان رضوی)، همایش ملی شهرهای مرزی، امنیت، چالش ها و رهیافتها، سیستان و بلوچستان.
حسینی ابری، سیدحسن، (1380 ). مدخلی بر جغرافیای روستایی، اصفهان،دانشگاه اصفهان.
تقوایی، مسعود و نوروزی آورگانی، اصغر (1386). تحلیلی بر نحوه توزیع فضایی امکانات و خدمات روستایی و سطح‌بندی دهستان‌های استان چهارمحال بختیاری و بختیاری، مجله پژوهشی دانشگاه اصفهان (علوم انسانی)، جلد بیست و چهارم، شماره 3، صص 74-59.
تقوایی، مسعود و ضرابی، اصغر (1377). آشفتگی توزیع خدمات روستایی و نحوه ساماندهی آن، مطالعه موردی شهرستان گچساران، مجله علوم انسانی دانشگاه سیستان و بلوچستان، سال 4، شماره 7.
زبردست، اسفندیار (1381). ارزیابی روش‌های تعیین سلسه مراتب و سطح‌بندی سکونتگاه در رویکرد "عملکردهای شهری در توسعه روستایی"، مجله هنرهای زیبا، شماره 13.
سعیدی، عباس (1388). الگوهای خدمات‌رسانی روستایی، بنیاد مسکن انقلاب اسلامی، تهران.
شکور، علی، خورسندنیا، محمدعلی، صفرپور، میثم (1392). تحلیلی بر نحوه توزیع فضایی امکانات و خدمات روستایی و سطح‌بندی روستاهای بخش درودزن مرودشت، دوره 2، شماره 5، ص 79-63.
ضرابی، اصغر؛ پریزادی، طاهر (1390) سطح‌بندی سکونتگاه‌ها و تعیین مراکز عملکردی محلی، مطالعه موردی: دهستان صاحب بخش زیویه شهرستان سقز، فصلنامه علمی – پژوهش انجمن جغرافیای ایران، سال نهم، شماره 28.
مطیعی لنگرودی، سید حسن؛ ولایتی سعداله؛ یاسوری، مجید؛ اکبر قلی, فرحناز؛ (1387)، انتظام ساختار عملکرد سکونتگاه‌های روستایی با تأکید بر الگوی تخصیص مکانی خدمات، مطالعه موردی: شهرستان کلات، مجله جغرافیا و توسعه ناحیه‌ای، شماره 10، ص 136-119
Kanamaru, M (2005),Approaches for Systematic Planning of Development Projects. Tran,P.N, Boukhatea,N.(2009). Comparison of MADM Decision Algorithms for Interface Selection in Heterogeneous Wireless Networks, Computer Science & Network Department, TELECOM ParisTech, 46 rue Barrault, 75013 Paris, France..
Triantaphyllou,E.& Mann, S.H.(1998), Multi-Criteria Decision Making: An Operetion Research Approach , Department of Inustrial and Manufacturing System Engineering 3128 CEBA Building, Louisiana State University, Baton Rouge, LA70803-6409,USA.