تحلیل فضایی توسعه کشاورزی در شهرستان بهبهان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه توسعه روستایی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه صنعتی اصفهان، اصفهان، ایران.

2 دانش آموخته کارشناسی ارشد توسعه روستایی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه صنعتی اصفهان، اصفهان، ایران.

3 دانشیار گروه توسعه روستایی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه صنعتی اصفهان، اصفهان، ایران.

چکیده

یکی از اهداف مهم برنامه­ها و سیاست­هایی که در راستای توسعه هر منطقه اجرا می­گردد، دستیابی به توسعه جامع و پایدار است. به طوری که باعث کاهش نابرابری­های موجود و ایجاد تعادل و توازن در آن منطقه گردد. این تحقیق به منظور بررسی و تحلیل فضایی توسعه کشاورزی در شهرستان بهبهان صورت گرفته است؛ هدف اصلی آن بررسی و سنجش سطح نسبی توسعه-یافتگی بین روستاها در بخش کشاورزی است. جامعه آماری این تحقیق را مجموع دهستان­های شهرستان بهبهان تشکیل می دهد و سعی شده از شاخص­های کلی که نشان دهندۀ وضعیت توسعه یافتگی بخش کشاورزی مناطق باشد، استفاده گردد. از مدل تاکسونومی عددی برای همگن سازی مناطق و تعیین سطح نسبی توسعه یافتگی مناطق در بخش کشاورزی استفاده شده است. نتایج نشان داد که هر چند طی سال های اخیر رشد چشمگیری در بخش کشاورزی شهرستان بهبهان صورت گرفته است، با این وجود شکاف زیادی بین دهستان­های این شهرستان در بخش کشاورزی ایجاد شده است. دهستان دودانگه توسعه یافته­ترین منطقه به لحاظ توسعه یافتگی بخش کشاورزی با دهستان تشان غربی که در رتبه آخر قرار گرفته است، فاصله زیادی دارد و شکاف عمیقی مشاهده می گردد. پیشنهاد می­شود برای رسیدن به توسعه یکپارچه و پایدار در مناطق روستایی، برنامه­ها و سیاست­های توسعه روستایی در جهت رشد متوازن مناطق و کاهش شکاف و نابرابری­های منطقه ای موجود حرکت نمایند؛ همچنین مناطقی که دسترسی به منابع کمتر و فاصله بیشتری از مرکز شهر دارد نیز در برنامه­ریزی­ها اولویت­دار باشد.

کلیدواژه‌ها

مراجع

  • ابراهیمی، محمد صادق (1391). مدیریت توسعه روستایی. اصفهان: انتشارات آموخته.
  • امینی، نجات، یدالهی، حسین. اینانلو،صدیقه (1385). رتبه­بندی سلامت استانهای کشور.فصلنامه علمی پژوهشی و رفاه اجتماعی، سال پنجم، شماره 20. 48-27.
  • امینی­نژاد، غلامرضا، بیک محمدی، حسن، حسینی ابری، سید حسن(1387). تحلیل درجۀ توسعه­یافتگی دهستان­های حوزۀ تأسیسات پارس جنوبی در استان بوشهر. فصلنامه روستا و توسعه، سال 11، شماره 3. 171-144.
  • باسخا، مهدی، عاقلی کهنه شهری، لطفعلی، مسائلی، ارشک (1389). رتبه­بندی شاخص کیفیت زندگی در استان­های کشور. فصلنامه علمی- پژوهشی رفاه اجتماعی، سال نهم، شماره 37. 112-95.
  • بیات، مقصود (1387). سنجش توسعه یافتگی روستاهای بخش کوار شهرستان شیراز. جغرافیا و برنامه­ریزی محیطی، سال 20، شماره 1. 131-113.
  • تودارو، مایکل (1378). توسعه اقتصادی در جهان سوم، ترجمه غلامعلی فرجادی. تهران: انتشارات موسسه عالی پژوهش.
  • خاتون آبادی، سید احمد(1384). جنبه­هایی از توسعه پایدار (از اندیشه تا کنش). اصفهان: مرکز انتشارات جهاد دانشگاهی واحد صنعتی اصفهان.
  • ریجنتیس، کوئی، هاورکورت، برتوس، وارتز، آن، حسینی عراقی، هادی (1376).کشاورزی برای آینده، مجموعه مقالات توسعه پایدار کشاورزی.
  • سایت رسمی مرکز آمار ایران (1390).
  • سپهر دوست، حمید (1388). بررسی عملکرد دولت در توسعه اقتصادی- اجتماعی روستاهای استان همدان. فصلنامه روستا و توسعه، سال 12، شماره 2. 85-70.
  • شایان، حمید، بوذجمهری، خدیجه، میر لطفی، محمود رضا (1389). بررسی نقش کشاورزی در توسعه روستایی سیستان. مجله جغرافیا و توسعه ناحیه ای، شماره پانزدهم،صص 171-152.
  • شیخ بیگلو، رعنا. (1390). شناسایی مناطق ایران با استفاده از رتبه­بندی ترکیبی. مجله پژوهش و برنامه­ریزی شهری، سال دوم، شماره هفتم. 70-54.
  • عضدی، احمد امیر، محمدی، حمید،کریمی، مجید رضا (1388). رتبه­بندی مناطق شهری بر اساس سطح توسعه یافتگی (استان فارس). فصلنامه علمی پژوهشی رفاه اجتماعی، سال دهم. شماره 36. 214-185.
  • فطرس، محمد حسن و بهشتی­فر، محمود (1385). تعیین سطح توسعه یافتگی استانهای کشور ونابرابری آنها بین سالهای 1373 تا 1383. نامه مفید، شماره 57،صص 122-101.
  • قدیری معصوم، مجتبی، حبیبی، کیومرث (1383). سنجش و تحلیل سطوح توسعه شهرهای استان گلستان.نامه علوم اجتماعی، شماره 23.
  • کلانتری، خلیل (1390). برنامه­ریزی و توسعه منطقه­ای (تئوری و تکنیک­ها). تهران: انتشارات خوشبین.
  • محمدی، جمال، عبدلی، اصغر، فتحی بیرانوند، محمد (1391). بررسی سطح توسعه یافتگی شهرستانهای استان لرستان به تفکیک بخش­های مسکن و خدمات رفاهی، کشاورزی و صنعت. نشریه تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی، شماره25، صص15-127.
  • مطیعی لنگرودی، سید حسن، شمسایی، ابراهیم (1386). توسعه روستایی مبتنی بر تداوم و پایداری کشاورزی.فصلنامه تحقیقات جغرافیایی، شماره 85،صص 104-85 .
  • مولایی، محمد (1387). بررسی و مقایسه درجه توسعه یافتگی بخش کشاورزی استانهای ایران طی سالهای 1383-1373. اقتصاد کشاورزی و توسعه، سال شانزدهم. شماره 63. 88-71.
  • نسیمی، سید علی (1378). ضرورت تحول کشاورزی کاربردی. مؤسسه پژهش های برنامه ریزی و اقتصاد کشاورزی. تهران: وزارت کشاورزی، موسسه پژوهشهای برنامه‌ریزی و اقتصاد کشاورزی، معاونت پژوهشهای اقتصادی و اجتماعی.
  • Abdollahzadeh1, G., Kalantari, Kh. Asadi, A. Fisher, R and Zh. Daneshvar Ameri. (2012). Spatial Patterns of Agricultural Development: Application of the Composite Index Approach (A Case Study of Fars Province). Agr. Sci. Tech, Vol. 14: 51-64.
  • Alexander, E. R., (2006), Evaluation in planning: Evolution and Prospects, Ashgate publishing.
  • Bhatia, V. K.. and, S. C, Rai (2004). Evaluation of Socio- Economic Development in Small Areas, Planning Commission Government of India, Indian Society Of Agricultural Statistics. New Delhi - 110 012.
  • Fao States, 2012. www. FAO. org
  • Oliveira, J, Manuela, S. and C. Manuel Ferreira. (2000). A multivariate methodology to uncover regional disparities: a contribution to improve European Union and Governmental Decisions.Departmento de Mathematical. Faculdade de Ciencias e Tecnologia. Lisbon. Portugal.
  • Parham S. (1996). Organization for Economic Cooperation and Development. Innovative Policies for Sustainable Urban Development, OECD Publishing.
  • Stringer, R. (2001). How important are the 'non-traditional' economic roles of agriculture in Development. Adelaide University SA 5005, Center for International Economic Studies. AUSTRALIA..
  • Wolf, S. A. and Allen, T. F. H. (1995). Recasting Alternative Agriculture as a Management Model: The Value of Adept Scaling. Ecol. Econ., 12: 5 –12.
  • Xuegong X., Lisheng H, Huiping, L and L, Wenzheng. (2006). Zoning of sustainable agricultural development in China, Agricultural Systems, 87 - 38–62.
  • Yang, Y. and Y. Cai,(2000). Sustainable evaluation on rural resources, environment and development of China – the SEEA method and its applications. Acta Geographica Sinica 55 (5), 596–606.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار