کارکرد نهادها در توسعه پایدار روستایی (تحلیل اقتصادی فعالیت‌های بسیج سازندگی در روستاهای خراسان جنوبی)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بیرجند، بیرجند، ایران.

چکیده

هر نهاد و سازمانی به منظور تنظیم سیاست­های بهتر و اصلاح روش­ها و برنامه‌های موجود جهت نیل به کارایی و اثربخشی فعالیت های خود، نیازمند ارزیابی است. این پژوهش به تعیین اثربخشی فعالیت‌های انجام‌یافته سازمان بسیج سازندگی در مناطق روستایی استان خراسان جنوبی پرداخته است. این تحقیق از نظر ماهیت از نوع تحقیقات کمی و با توجه به هدف تحقیق، از نوع تحقیقات کاربردی و از لحاظ گردآوری داده‌ها، در زمره تحقیقات توصیفی - تحلیلی می‌باشد که با فن پیمایش انجام گرفته است. جهت جمع‌آوری اطلاعات از دو نوع پرسشنامه(مردم عادی و خبرگان روستا) با حجم نمونه 498 و 239 نفر در سطح روستاهای هشت شهرستان استان خراسان‌جنوبی(بیرجند، قاین، فردوس، سرایان، سربیشه، نهبندان، درمیان و بشرویه) استفاده شد. نتایج نشان‌داد میزان اثربخشی اقتصادی فعالیت‌های سازمان بسیج‌سازندگی بالاتر از سطح متوسط و از لحاظ آماری معنا‌دار می‌باشد. توزیع فراوانی دیدگاه پاسخگویان نسبت به اثربخشی اقتصادی فعالیت‌های بسیج سازندگی در روستاهای استان نشان می‌دهد بیش از 70 درصد افراد روستاهای مورد مطالعه(اعم از خبرگان و مردم عادی)، میزان اثربخشی فعالیت‌ها را در سطح متوسط و بالاتر از آن اعلام نموده اند. اثربخشی اقتصادی فعالیت در بین شهرستان های مورد مطالعه با یکدیگر دارای تفاوت معنادار آماری است و بیشترین و کمترین مقدار میانگین نمره اثربخشی اقتصادی در بین شهرستان‌های استان به ترتیب مربوط به شهرستان‌های سربیشه و نهبندان است. نتایج آزمون همبستگی نشان داد بین متغیرهای سطح تحصیلات، مشارکت افراد دارای مهارت در طرح ها، زمان انجام فعالیت‌ها و میزان اثربخشی فعالیت‌های انجام‌یافته، رابطه معنا‌داری وجود دارد.

کلیدواژه‌ها


  • ابطحی، حسن،کاظمی، بابک (1379). بهره وری. تهران :موسسه مطالعات و پژوهش های بازرگانی.
  • بریم نژاد، ولی ...، بنی هاشم، فروغ السادات (1383). ارزشیابی اثرات اقتصادی- اجتماعی طرح بسیج سازندگی بر روی جوامع محلی. معاونت ترویج و نظام بهره برداری. وزارت جهاد کشاورزی.
  • بی نام (1381). بررسی میزان اثر بخشی طرح بسیج جوانان در سازندگی و عوامل موثر در آن طی سالهای 80-1379 در استان آذربایجان شرقی. قابل دسترس در:
  • بیژنی، مسعود., ملک محمدی، ایرج، یزدانی، سعید (1387). ارزشیابی اثربخشی و بهره وری فعالیت های ترویج کشاورزی در طرح محوری گندم در شهرستان های شیراز و مرودشت استان فارس. علوم ترویج و آموزش کشاورزی، دوره  4 , شماره  2، ص 67-79.
  • توده روستا، مهرداد، تقی زاده. نادر، بنی هاشمی، یوسف (1383). بررسی اثربخشی طرح بسیج جوانان در سازندگی روستاها در شهرستان دماوند. مجله علمی - ترویجی جهاد، سال بیست و چهارم. شماره 264. صص 109-112.
  • سازمان مدیریت و برنامه ریزی استان خراسان جنوبی (1396). سالنامه آماری استان خراسان جنوبی 1395 ، معاونت آمار و اطلاعات.
  • سعیدی، عباس، رستگار، ابراهیم (1388). اثربخشی طرحها و پروژه های عمرانی درتوسعه اجتماعی- اقتصادی سکونتگاههای روستایی مورد: روستاهای بخش وراوی (شهرستان مهر). جغرافیا، سال هفتم، شماره 22 ،ص 47-63.
  • شکوری، علی (1386). بررسی نقش جهاد سازندگی در توسعه‏روستایی. اولین همایش ملی فرهنگ و مدیریت جهادی، وزارت جهاد کشاورزی، تهران.
  • عبدالملکی، هادی (1389). راهکارهای توسعة کارآفرینی و اشتغال زایی در بسیج سازندگی. فصلنامة مطالعات بسیج، سال سیزدهم، شمارة 49 ، ص 95-121.
  • فیروزآبادی، سیداحمد، ایمانی جاجرمی، حسین (1391). وضعیت رضایت روستائیان و عوامل مرتبط با آن از عملکرد دهیاری ها(مطالعه موردی: روستاهای استان قزوین). پژوهش های روستایی. دوره سوم، شماره 1، ص 61-91.
  • متقیان، محمدعلی (1380). ارزیابی طرح بسیج جوانان در سازندگی روستاهای استان همدان سال 1379. قابل دسترس در: وزارت جهادکشاورزی(1385). ارزشیابی طرح بسیج جوانان در سازندگی در سال1383( ابعاد اجتماعی- اقتصادی- فنی).معاونت ترویج و نظام بهره برداری. وزارت جهاد کشاورزی. تهران.
  • Fan, S., Zhang, X., and Rao, N.(2004). Public Expenditure, Growth and Poverty Reduction in Rural Uganda, DSG Discussion Paper #4, International Food Policy Research Institute, Washington, D.C
  • Ferguson, J. (1990).The Anit-Politics Machine: “Development,” Depoliticisation, and Bureaucratic Power in Lesotho, Cambridge: Cambridge University Press.
  • Griffin, K. (1979). The Political Economy of Agricultural Change, London: Thetford, Norfolk.
  • Griffin, K. (1979). The Political Economy of Agricultural Change, London: Thetford, Norfolk.
  • Ivork, D. (1981). Effectiveness converts effort in to results. Instructional Technique.
  • Lea and Chaudhri. (1983).The Nature, Problems and Approaches to Rural Development, in D. A. M., Lea and D. P., Chaudhri (1983) Rural Development and The State, London: Methuen.
  • Lea, D., and Chaudhri, D. (1983). The nature, problems and approaches to rural development, In: Lea, D. and Chaudhri, D. (eds) Rural Development and the State. London: Methuen, 1-32.
  • Shephred, A. (1998). Sustainable Rural Development, London: Macmillan.
  • http://idochp2.irandoc.ac.ir/FulltextManager/fulltext15/in/20/20369.pdf
  • http://idochp2.irandoc.ac.ir/FulltextManager/fulltext15/in/20/508522.pdf