تحلیل فضایی زیرساخت های توسعه پایدار در روستاهای شهرستان کوهدشت

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دکترای جغرافیا و برنامه‌ریزی روستایی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران.

2 دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران.

چکیده

شناخت و تقویت زیرساخت­های اجتماعی و خدماتی موجود در سکونتگا­ه­های روستایی و مدیریت آگاهانه از امکانات و خدمات، به عنوان یکی از خط مشی­های برنامه­ریزی توسعه روستایی نه تنها به توزیع بهینه امکانات و منابع در نواحی روستایی یاری می­رساند بلکه انسجام عدالت فضایی و ساختار فضایی مناسب سکونتگاهی را نیز در پی خواهد داشت. هدف از این پژوهش تحلیل فضایی سطح برخوداری دهستان­ها از نظر توزیع خدمات رسانی در محدوده مورد مطالعه بوده است. نوع تحقیق کاربردی، روش مورد استفاده توصیفی -تحلیلی و برای گردآوری داده­ها از مطالعات کتابخانه­ای و میدانی بهره گرفته شده است. تجزیه و تحلیل داده­ها به کمک مدلPSI و آزمون مدل خوشه­ای در نرم افزار SPSS انجام شده است؛ سپس با استفاده از نرافزار ARC GIS سطوح برخورداری دهستان­ها از نظر توزیع فضایی و پراکندگی خدمات رسانی بر روی نقشه گویاسازی گردید. یافته­های تحقیق نشان داد که دهستان­های کوهدشت شمالی و طرهان شرقی نسبت به دیگر دهستانها در سطح برخوردار قرار گرفته اند، همچنین دهستان رومشگان غربی تا تاحدی از سطح برخوردار واقع شده است و سایر دهستانهای موجود در منطقه مورد مطالعه در سطح  محروم قرار گرفته اند.

کلیدواژه‌ها

مراجع

  • ابراهیم­زاده، عیسی، اکبری، محمود، موسوی، سید­علی (1392). تحلیل فضایی شاخص های توسعه و وضعیت سنجی نماگرهای آن در استان خوزستان. مجله فضای جغرافیایی، سال سیزدههم، شماره ی41، بهار1392، صص 75-57.
  • بذرافشان، جواد، قنبری، سیروس، شاهوردی، امیر (1394). تحلیل تاثیر شبکه هاب اجتماعی در کارکرد فضایی خدمات روستایی.فصلنامه تحقیقات جغرافیایی، سال30، شماره2، تابستان 1394، پیاپی 117، صص194-179.
  • بذرافشان، جواد، قنبری، سیروس، شاهوردی، امیر(1394).تحلیل تاثیر شکبه های اجتماعی در کارکرد فضایی خدمات روستایی، مطالعه موردی: دهستان شیروان، شهرستان بروجرد. فصلنامه تحقیقات جغرافیایی، سال 30، شماره 2، تابستان 1394، پیاپی 117،صص194-179.
  • بشلیده، کیومرث(1391). روش های پژوهش و تحلیل آماری مثال های پژوهش با SPSSوAMOS ­. اهواز:انتشارات دانشگاه شهید چمران.
  • بیات، مقصود(1388) .سنجش توسعه یافتگی روستاهای بخش کوار شهرستان شیراز با استفاده از روش تحلیل خوشه ای. نشریه جغرافیا و برنامه ریزی محیطی، سال بیستم، شماره پیاپی(33).شماره1، بهار.، صص113-131.
  • تقوایی، مسعود، حسنی نژاد، آسیه، طالبی، خدیجه(1393). تعیین و تحلیل برخوداری و سطح بندی دهستان های استان زنجان با استفاده از مدل شاخص مرکزیت و پرستون.نشریه جغرافیا و برنامه ریزی، سال . شماره 48. تابستان 1393، صص 80-61.
  • جمعه­پور، محمود (­1385­). مقدمه­ای بر برنامه­ریزی توسعۀ روستایی. تهران: انتشارات سمت.
  • حسینی، صدیقه (1375). نظم پذیری سکونتگاههای روستایی در روند تحولات اجتماعی اقتصادی. مجموعه  مقالات سمینار ساماندهی روستاهای پراکنده، همدان­، 14-15 آبان 1375.
  • حکمت­نیا، حسن، موسوی،میرنجف (­1383­) .بررسی و تحلیل روند تغییرات سطوح توسعه و نابرابر یهای ناحیه ای در استان یزد. مجله ی جغرافیا و توسعه،دوره2،شماره پیاپی4،صص101-112.
  • رزآبادی، زهرا سادات، طباطبایی،سعیده،طباطبایی، سوده سادات (1393). ساماندهی سکونتگاه های روستایی شهرستان دماوند براساس شاخص های شبکه منطقه ای، با بهره گیری از تکنیک تاپسیس. پژوهش­های روستایی، دوره 5، شماره2، تابستان 1393، صص 466-445.
  • رضوانی، محمدرضا (1383). سنجش و تحلیل سطوح توسعه یافتگی نواحی روستایی درشهرستان سنندج.مجله جغرافیا وتوسعه ناحیه ای،شماره 3،صص150-164.
  • رضوی زاده، حسن ( ۱۳۷۷ ). روستا، فقر، توسعه.تهران: وزارت جهاد سازندگی، مرکز تحقیقات و بررسی مسائل روستایی.
  • سعیدی، مرتضی(1391). سنجش سطوح توسعه یافتگی نواحی روستایی استان ایلام به روش موریس.چهارمین همایش علمی سراسری دانشجویی جغرافیا،19 اردیبهشت ماه1391،تهران.
  • شکور، علی، خورسندنیا، محمد علی،صفرپور، میثم (1392). تحلیل بر نحوه توزیع فضایی امکانات و خدمات روستایی و سطح بندی روستاهای بخش درودزن مرودشت. فصلنامه جغرافیا و مطالعات محیطی، سال2، شماره 5، صص79-63.
  • کلانتری، خلیل (1388). برنامه ریزی و توسعة منطق های (تئوری­ها و تکنیکها). تهران: انتشارات خوشبین.
  • محمدی، جمال، اجمدیان، مهدی، علی زاده، جابر، جمینی، داوود(1391).تحلیل فضایی توسعه شاخص های بهداشتی درمانی در استان آذربایجان غربی. فصلنامه رفاه اجتماعی، سال دوازدهم، شماره 47، صص180-154.
  • محمدی، جمال، کیانی، صدیقه (1386). تحلیل فضایی ارتباط بین دسترسی به راه و میزان توسعه یافتگی روستا با تاکید بر میزان دسترسی به خدمات. فصلنامه روستا و توسعه، سال 10، شماره 4، صص 144-117.
  • محمودی نژاد، هادی، صادقی، علیرضا (1388). طراحی شهری ( از روانشناسی تا رفاه اجتماعی).تهران: انتشارات طحان و هله.
  • مطیعی لنگرودی، سید حسن (1382). برنامه ریزی روستائی با تاکید بر ایران. مشهد: انتشارات جهاد دانشگاهی مشهد.
  • معصومی اشکوری، سید حسین (1387). اصول و مبانی برنامه ریزی منطقه ای، تهران: انتشارات پیام.
  • معصومی اشکوری. سید حسن(1376).اصول و مبانی برنامه ریزی منطقه ای. گیلان: انتشارات صومعه سرا.
  • منتظرالحجه، مهدی، شریف نژاد، مجتبی، امیدی، افشین (1390). ارزیابی میزان توسعه یافتگی شهرستان های استان یزد از سال1381 تا 1390. فصلنامه ی مطالعات توسعه ی اجتماعی- فرهنگی ، دوره ی سوم، شماره ی2، صص 183-167.
  • موحد، علی، فیروزی، محمدعلی، روزبه ، حبیبه (1390). تحلیل درجه­ی توسعه یافتگى شهرستان­هاى استان خوزستان با استفاده از روش تحلیل عاملى و تحلیل خوشه­اى. مجله­ی پژوهش و برنامه ریزی شهری، سال دوم، شماره ی 5،صص56-43.
  • موحد، علی، تولایی، سیمین، کمانرودی کجوری، موسی، تابعی­، نادر (1393). تحلیل نابرابری های فضایی توزیع خدنات در سطح محلات منطقه شش تهران. آمایش سرزمین، دوره ششم، شماره 1،صص59-82.
  • English. p.w. (1960). City and Village in Iran: Settlement and Economy in Kerman Basin Published, U.S.A. Wicon sin, 30-38.
  • Martınez, J., (2009),"The use of GIS and indicators to monitor intra-urban inequalities: A case study in Rosario, Argentina", Habitat International, 4:1-14.
  • Prange, Julia (2009). Spatial Justice: A new frontier in planning for just, sustainable communities. Tufts University.
  • TsouKo-Wan, Hung Yu-Ting; Chang Yao-Lin, (2005). An accessibility- based integrated measure of relative spatial equity in urban public Facilities. Department of Urban Planning, National Cheng Kung University, Taiwan, 22(6), 424-435.
  • Vlahov, D., Galea., S., Gibble, E., Freudenberg, N., (2005) ,"Perspectives on urban health condition and population health", Cadernos de Saude Public, 21:949-957
  • Yu L., Hou X., GAO M. and Shi P., (2010), Assessment of coastal zone sustainable development: A case study of Yantai, China, Ecological Indicators, No. 10, pp. 1218–1225.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار